________________
પ્રયોગ થાય છે. અર્થ ક્રમશઃ - જંઘા સાથળનું સન્ધિસ્થાન. ગધેડો. ઋષિવિશેષ. પર્વત વિશેષ. ।।૧૬।।
उदन्वानब्धौ च २।१।९७॥
વવાનું આ પ્રમાણે મત્તુ પ્રત્યયાન્ત નામની સંજ્ઞાના વિષયમાં તેમજ જલના આધાર સ્વરૂપ અર્થને જણાવવામાં નિપાતન કરાય છે. ૩ નામને તવસ્થા૦ ૭-૨-૧' થી મત્તુ પ્રત્યય. આ સૂત્રથી નિપાતનના કારણે વજ્ર ને સવર્ આદેશ. ‘માવર્ષાન્તો ૨-૧-૧૪′ થી મતુ ના ર્ ને ર્ આદેશ. વન્વત્ નામને ત્તિ પ્રત્યયાદિ કાર્ય થવાથી પૂ.નં. ૨-૧-૧૪ માં જણાવ્યા મુજબ વિવાન્ ની જેમ ‘વન્વાન્’ આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ - ઘડો; સમુદ્ર, ઋષિ અથવા તે નામનો
આશ્રમ. ॥૧૭॥
राजन्वान् सुराज्ञि २।११९८ ॥
‘સારો રાજાવાલો’આવા અર્થમાં મત્તુ પ્રત્યયાન્ત રાખવાનું આ પ્રમાણે નિપાતન કરાય છે. રાખનુ નામને તવસ્યા૦ ૭-૨-૧’ થી નતુ (મત) પ્રત્યય. ‘માવર્ષાન્તો૦ ૨-૧-૧૪' થી મત્તુ ના મૈં નેવુ આદેશ. ‘નાનો નો॰ ૨-૧-૧૧’ થી પ્રાપ્ત ર્ નો લોપ, આ સૂત્રથી નિપાતનના કારણે ન થવાથી નિષ્પન્ન રાખન્વત નામને ત્તિ પ્રત્યયાદિ કાર્ય થવાથી પૂ. નં. ૨-૧-૧૪ માં જણાવ્યા મુજબ વિાન્ ની જેમ ‘રાખન્નાનું વેશ:’ આવો પ્રયોગ થાય છે. રાખન્વત્ નામને સ્ત્રીલિંગમાં ‘અધાતુ૦ ૨-૧૨’ થી ી (૬) પ્રત્યય. રાખન્વતી નામને ગર્ પ્રત્યયાદિ કાર્ય થવાથી
‘રાખન્વયઃ પ્રનાઃ’ આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ ક્રમશઃ- સારા રાજાવાલો દેશ. સારા રાજાવાલી પ્રજા. ।।૧૮।।
२५३
