________________
થાય છે. વિકલ્પપક્ષમાં આ સૂત્રથી ધ્ ને ૢ આદેશ ન થાય ત્યારે ‘નવૃત્તિધ્યે’. આવો પ્રયોગ થાય છે. વૂ ધાતુને કત્તમાં અદ્યતનીનો ધ્વમ્ પ્રત્યય. સિનઘતન્યામ્ રૂ-૪-૧૩′ થી ધ્વમ્ ની પૂર્વે સિદ્ પ્રત્યય. ‘સ્તાઘશિતો૦ ૪-૪-૨૨’ થી સિપ્ ની પૂર્વે રૂટ્ નો આગમ. ‘સ્વરાવેસ્તાનું ૪-૪-૩૧' થી ‘વ્’ નાગ ને વૃદ્ધિ ‘’ આદેશ. ‘સો ષિ વા ૪રૂ-૭ર' થી સિદ્ નો લોપ. આ સૂત્રથી ધ્વમ્ ના વ્ ને ૢ આદેશ થવાથી ‘વિમ્’ આવો પ્રયોગ થાય છે. વિકલ્પપક્ષમાં આ સૂત્રથી ધ્વમ્ ના ધ્ ને ૢ આદેશ ન થાય ત્યારે ‘વિઘ્નમ્” આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થક્રમશઃ- તમે બધા પકડાયા. તમે બધા પકડાઓ. તમે બધા લવાયા. તમે બધા લવાઓ. તમે બધા કરાયા. તમે બધા કપાયા. તમે બધા પકડાયા હતા. તમે બધા જાવ છો. હાન્તસ્થવિતિ વિમ્ ? - આ સૂત્રથી ઉપર જણાવ્યા મુજબ હૈં અને અન્તસ્થાથી જ પરમાં રહેલા ઞિ અને ર્ ની પરમાં રહેલા પરોક્ષા અઘતની અને આશિષુ સમ્બન્ધી ઘૂ ને વિકલ્પથી ૢ આદેશ થાય છે. તેથી હન્ ધાતુને કર્મમાં આશિનો સીધ્ધમ્ પ્રત્યય. સ્વર‰૪૦ ૩-૪-૬૬' થી સૌધ્વમ્ ની આદિમાં બિટ્ નો આગમ. ગિવ ધનું ૪-૩-૧૦૧' થી ન્ ને વન્ આદેશ... ઈત્યાદિ કાર્ય થવાથી ઉપર જણાવ્યા મુજબ • પ્રાહિશીધ્વમ્ ની જેમ થાનિશીધ્વમ્ આવો પ્રયોગ થાય છે. અહીં ગિ ની પૂર્વે,હૈં કે અન્તસ્યા ન હોવાથી આ સૂત્રથી સૌમ્ ના થૂ ને ર્ આદેશ नद् થતો નથી. આવી જ રીતે આત્ ધાતુને કર્દમાં આશિષ નો સૌધ્વમ્ પ્રત્યય. “સ્તાઘશિ૦ ૪-૪-૩૨' થી સીધ્વમ્ ની પૂર્વે રૂટ્ નો આગમ ... ઇત્યાદિ કાર્ય ઉપર જણાવ્યા મુજબ થવાથી જ્ઞાતિધ્વમ્ આવો પ્રયોગ થાય છે. અહીં રૂટ્ ની પૂર્વે ર્ કે અન્તસ્થાન હોવાથી આ સૂત્રથી સૌમ્ ના ઘૂ ને ર્ આદેશ થતો નથી. અર્થક્રમશઃ - તમે બધા માર્યા જાવ. તમે બધા બેસો ॥૮॥
२३८
