________________
(२) जघ्निवान्, जघन्वान् નહન્ સુધી થશે. અહીં તંત્ર... ૫-૨-૨ થી સુ પ્રત્યય થશે.
जहन्+इ+वस् આ સૂત્રથી ર્ આગમ.
जहिन+वस् TTH... ૪-૨-૪૪ થી ઉપાન્ય ઞ નો લોપ. નધિવત્ - મલે... ૪-૧-૩૪ થી ૬ નો બ્. હવે પછીની સાનિકા ભુવો... ૪-૨-૪૩ માં જણાવેલ વમૂત્રાત્ પ્રમાણે થશે. આ સૂત્રથી જ્યારે ટ્ આગમ ન થાય ત્યારે ઝાવાન્ પ્રમાણે નધન્વાન્ થશે. (૩) વિવિવિાન, વિવિદ્વાન્ = પ્રાપ્ત કર્યું.
विद्+वस् તંત્ર... ૫-૨-૨ થી સુ પ્રત્યય.
-
-
✡
=
૬૦૩
તેણે હણ્યો. હોર્ન: ૪-૧-૪૦ માં જણાવેલ
(૫) વૃશિવાન, વૃદ્ધાન્
विद्विद्+वस् દિર્ધાતુ.... ૪-૧-૧ થી ધાતુ દ્વિત્વ.
विविद्+वस् વ્યજ્ઞન... ૪૧-૪૪ થી અનાદિવ્યંજન ર્ નો લોપ. વિવિધિવત્ - આ સૂત્રથી રૂર્ આગમ. હવે પછીની સાનિકા મુવો.. ૪-૨-૪૩ માં જણાવેલ વમૂવાન્ પ્રમાણે થશે. આ સૂત્રથી ર્ આગમ ન થાય ત્યારે વિવિદ્યાનું થશે.
(૪) વિવિશિવાન,વિવિશ્વાન્ = પ્રવેશ કર્યો. સાનિકા વિવિવિાન, વિવિજ્ઞાન્ પ્રમાણે થશે.
=
જોયું. સાધુનિકા વિવિવિજ્ઞાન, વિવિદ્વાન્ પ્રમાણે થશે. પરન્તુ તોઽત્ ૪-૧-૩૮ થી પૂર્વનાં ૠ નો ઞ થશે. વિદ્યુ એ પ્રમાણે તૃકારનો નિર્દેશ કરેલો હોવાથી લાભાર્થક વિદ્ ધાતુનું ગ્રહણ થશે પણ જ્ઞાનાર્થક વિદ્ ધાતુનું ગ્રહણ નહીં થાય તેનું તો વિવિદ્વાન્ એક જ રૂપ થશે. અને સત્તા-વિચાર અર્થવાળો વિદ્ ધાતુ આત્મનેપદી હોવાથી સુ પ્રત્યયની પ્રાપ્તિ જ નથી.
૪-૪-૮૨ સૂત્રથી સુ પ્રત્યય પર છતાં અન્ય ધાતુઓને ર્ ની પ્રાપ્તિ ન હતી પણ આટલાં ધાતુઓને વિકલ્પે ટ્ કરવો છે તેથી આ સૂત્રની રચના કરી.
सिचोऽञ्जेः । ४-४-८४
અર્થ:- અસ્ ધાતુથી સિદ્ પ્રત્યયની આદિમાં ર્ આગમ થાય છે.
