________________
૫૪૬
તેરાષ્યિ : ૪-૪-રૂરૂ અર્થ- પ્રહાદ્ધિ ગણનાં જ ધાતુઓથી પર રહેલાં સકારાદિ અને સકારાદિ
અશિત તિ પ્રત્યયની આદિમાં રૂદ્ આગમ થાય છે. વિવેચન - (૧) નિવૃતિ: = નિગ્રહ કરવો તે. નિ+પ્રતિ - ત્રિયાં.. પ
૩-૯૧ થી $િ પ્રત્યય, નિદડું+તિ - આ સૂત્રથી ડું આગમ, નિવૃદિતિ - પ્રદૂ.. ૪-૧-૮૪ થી ૨ નો વૃત્ 28, નિતીતિ - ગૃહો... ૪-૪-૩૪ થી રૂ નો ડું દીર્ઘ, fસ પ્રત્યય, સોર, પટ્ટાન્ડે.. થી
નિવૃતિઃ થશે. (૨) પિિહતિઃ = ખોટો સ્નેહ. ચીકાશ, અપ+f+તિ - સ્ત્રિય... પ
૩-૯૧ થી " પ્રત્યય, પિિહતિ - આ સૂત્રથી રૂટું આગમ, સિ. પ્રત્યય, સોર, પાને... થી બપસ્નિતિઃ થશે. પ્રાણ્યિ તિ વિમ્ ? શાન્તિઃ = શાંતિનાથ ભગવાન. શમૂ+તિ - તિ. ૫-૧-૭૧ થી જીત પ્રત્યય, શા+તિ - મહ.. ૪-૧-૧૦૭ થી શમ્ નો ન દીર્ઘ, શક્તિ - માં.. ૧-૩-૩૯ થી નોન સિ પ્રત્યય, સો, ટ્રાન્સે... થી શાન્તિઃ થશે. અહીં શમ્ ધાતુ પ્રહાદિ ગણપાઠનો નથી તેથી આ સૂત્રથી ટુ આગમ થયો નથી. આ સૂત્રમાં પ્રતિ ગણપાઠનાં ધાતુઓથી જ તિ પ્રત્યયની આદિમાં રૂ થાય એમ કહ્યું તેથી શમ્ ધાતુને હવે તા. ૪-૪-૩ર થી પણ તિ પ્રત્યયની આદિમાં રૂદ્ નહીં થાય. નહીં તો સમિતિઃ એ પ્રમાણે અનિષ્ટ પ્રયોગ થાત. પ્રઃિ ધાતુઓથી જ પર રહેલાં તિ પ્રત્યયની આદિમાં રૂ થાય છે આવો નિયમ થશે પણ તિ પ્રત્યયની આદિમાં જ પ્રહાદિ ધાતુઓથી રૂ થાય છે આવો વિપરીત નિયમ નહીં થાય. કારણ કે પ્રહાદિ ધાતુઓમાં પણ તિ પ્રત્યય સિવાયનાં અન્ય તકારાદિ સકારાદિ પ્રત્યયની આદિમાં તા. ૪-૪-૩ર થી દ્ થાય છે જેમ કે - હીતા, પ્રદીષ્યતિ. નહીં તો ઉત્તરસૂત્ર ૪-૪-૩૪ માં જે પ્રત્ ધાતુથી આવેલ રૂ
દીર્ઘ થાય છે એ વિધાન વ્યર્થ જશે. # સૂત્રમાં તે. એ પ્રમાણે સામાન્યથી તિ નું ગ્રહણ કરેલું હોવાથી જી
અને તિ બંને તિ નું ગ્રહણ થશે. $ પ્રતિ ગણ – પ્રદુ, , , પ, રૂ, મ, ર, મથ, નિરવું, ,
