________________
૪૬)
(૨)
. ટ્રાફુ - માવ.. ૩-૪-૬૮ થી વિદ્ પ્રત્યય અને તેનો લોપ.
- આ સૂત્રથી ટ્રા નાં મ નો છે. રાય - તો.. ૧-૨-૨૩ થી ૨ નો આ. ગાયિ - મ... ૪-૪-૨૯ થી મદ્ આગમ.
વિતિ વિમ્ ? વી = આપ્યું. સાધનિકા ૪-૧-૩૯ માં જણાવેલ પી પ્રમાણે થશે. અહીં નવું પ્રત્યય fuત્ છે પણ કુંદન્તનો નથી પરોક્ષાનો છે તેથી આ સૂત્રથી દ્રા નાં મા નો છે થયો નથી.
પથતિ = તે અપાવે છે. સાધનિકા ૪-૨-૨૧ માં કરેલી છે. અહીં fણ પ્રત્યય fછત્ છે પણ કૃદન્તનો ન હોવાથી આ સૂત્રથી નાં ના નો 9 થયો નથી.
નન-વધ: I ૪-૩-૧૪ અર્થ:- ઉગત્ અને f એવા કૃદન્તનાં પ્રત્યય અને ઉગ પ્રત્યય પર છતાં નમ્
અને વધુ ધાતુનાં ઉપાજ્ય માં ની વૃદ્ધિ થતી નથી. વિવેચન - (૧) પ્રા: = ઉત્પન્ન કરવું. પ્ર+નનું+3 - માવા. ૫-૩-૧૮ થી ધન્
પ્રત્યય. પ્રાન - સિ પ્રત્યય, સોર: પાન્ડે.. થી પ્રગન: પ્રયોગ થશે. (૨) નન્ય = ઉત્પન્ન કરવા યોગ્ય. નન+ - રુવ... પ-૧-૧૭ થી સ્થળ
પ્રત્યય. નન્ય - ઉસ પ્રત્યય, સોસ, ટ્રાન્સે. થી બન્ય: પ્રયોગ થશે. (૩) શનિ = તેનાવડે ઉત્પન્ન થવાયું. સાધનિકા ૩-૪-૬૭ માં જણાવેલ છે. (૪) વધ: = બાંધવું. વધ-વધૂને (૭૪૬) સાધનિક પ્રનતઃ પ્રમાણે થશે. (૫) વધ્ય: = બાંધવા યોગ્ય. સાધનિકા નન્ય: પ્રમાણે થશે. . (૬) ધ = બંધાયું. સાધનિકા ૩-૪-૬૭ માં જણાવેલ મનન પ્રમાણે થશે.
ાિતિ - ૪-૩-૫૦ થી વૃદ્ધિની પ્રાપ્તિ હતી તેનો આ સૂત્રથી નિષેધ થયો. અહીં વધ-વધૂને ધાતુનું જ ગ્રહણ થશે. કેમકે “પક્ષ: વેસ્ નાતિવધ: પ ન વિદ્યતે" જો ભક્ષણ કરનાર ન હોય તો વધ કરનાર પણ ન હોય. એ ઉક્તિથી નું ધાતુનો જે વધ આદેશ થાય છે તે મકારાન્ત થાય છે તેમાં વૃદ્ધિનો નિષેધ જ છે પ્રાપ્તિ જે નથી તો તેનો નિષેધ કરવાથી શું ફાયદો? તેથી અહીં વધ ધાતુનું ગ્રહણ ન કરતાં