________________
- ૪૧૫
સૂત્રથી ગુણ થયો નથી. સ્કૃ તિ : સીટ પીવાનાવિન મતિ - વેજીતુ:, : અહીં 9 ધાતુને સત્ આગમ થયેલો નથી તેથી આ સૂત્રથી ગુણ થયો નથી. સ્કૃ ધાતુમાં સત્ નો આગમ થયા પછી સંયોગથી પરમાં 8 છે તેથી ઉત્તરસૂત્ર ૪-૩-૯, ૪-૩-૧૦ થી ગુણ સિદ્ધ હતો છતાં પણ કે ધાતુને આ સૂત્રમાં ગ્રહણ કર્યો છે તેથી ઉત્તરસૂત્રમાં જે સંયોગ છે તે સ્વાભાવિક સંયોગ હોવો જોઈએ. જયારે તેમાં સ્વાભાવિક સંયોગ નથી ને આગમ થવાથી સંયોગ થયેલો છે માટે આ સૂત્રથી . ધાતુનાં ઋ નો ગુણ થશે. તેથી તે માં ૪-૩-૧૦ થી ગુણ ન થતાં શિયા. ૪-૩-૧૧૦ થી નો ઉર થયો છે. વિવાર, વિIR - અહીં અને ધાતુને પરોક્ષાનો ઇન્ પ્રત્યય લાગ્યો છે નવું પ્રત્યય પર છતાં તો ૪-૩-૫૧ થી વૃદ્ધિ થાય છે તે પરસૂત્ર હોવાથી વૃદ્ધિ જ કરવી આ સૂત્રથી ગુણ ન કરવો.
- સંયોગ િ ૪-રૂ-૨ અર્થ- સંયોગથી પરમાં રહેલો જે ૨ તેવા કારાન્ત ધાતુનાં ત્રદ નો અને ૨ : ધાતુનાં 8 નો થી ઉપલક્ષિત સુ-વન પ્રત્યયને વર્જીને પરોક્ષાનાં
પ્રત્યય પર છતાં ગુણ થાય છે. વિવેચન - (૧) સ = સ્મરણ કર્યું. પૃ-વિનાયામ્ (૧૮)
મૃ+3મ્ - ... ૩-૩-૧૨ થી ૩ન્ પ્રત્યય.
મૃગૃ+૩ - દિર્ધાતુ.. ૪-૧-૧ થી ધાતુ દ્ધિત્વ. . ' કૃપૃ. - ન... ૪-૧-૪૪ થી અનાદિવ્યંજન K નો લોપ.
સમૃ+3મ્ - સતોગત્ ૪-૧-૧૮ થી પૂર્વનાં ઋ નો . સમન્ આ સૂત્રથી શ્રુ નો ગુણ .
સોર, : પાને... થી સમ્મઃ પ્રયોગ થશે. એજ પ્રમાણે સમ્મરંતુ:. (૨) સર્વર: = અવાજ કર્યો. મૌર્તુ-શબ્દો પતાપયો (૨૧) સાધનિકા
સમ્ર પ્રમાણે થશે. એજ પ્રમાણે સર્વરતું: રેં-વળે (૨૨) ધાતુનું રૂપ ટૂદતુ:, દહઃ થશે, છું-વૃં-કૌટિલ્પે (૨૩-૨૪) ધાતુનું રૂપ વ્રતું:, ધ્વ: - નહાતુ:, નહૂર થશે.
