________________
૪૦૧ સ, રિનો મમ્, મમ્ ના મ નો લુફ થવાથી નિષ્ઠીવનમ્ થશે. વિકલ્પપક્ષે આ સૂત્રથી દીર્ઘ ન થાય ત્યારે નયો... ૪-૩-૪ થી રૂ નો
ગુણ પ થવાથી નિષ્ઠવનમ્ પ્રયોગ થશે. એજ પ્રમાણે - (૨) સીવનમ, સેવન = સીવવું. શિવૂવૂ-ડતી (૧૧૬૪).
: --વ્યસ્થા: ૪-૨-૨૨૩ અર્થ- ધાતુથી વિધાન કરાએલાં નકારાદિ અને વકારાદિ પ્રત્યય પર છતાં
મકારનો દીર્ઘ ના થાય છે. વિવેચન - (૧) પ્રવામિ = હું રાંધું છું, પાવ: = અમે બે રાંધીએ છીએ,
પવામ: = અમે બધા રાંધીએ છીએ. અહીં પણ્ ધાતુને મિ-વ-મમ્ પ્રત્યય ૩-૩-૬ થી થયા, .. ૩-૪-૭૧ થી શત્ લાગ્યો. અને આ સૂત્રથી
સ્વર દીર્ઘ થયો છે. એજ પ્રમાણે પાવ પવારે પ્રયોગ થશે. છે વય-તિ (૭૯૧) વલ્ ધાતુનું વેફસ્તુવન્ત - વન્ય - ૩-૪-૯,
વવધ્ય – ૪-૧-૩, વીવચ્ચે – ૪-૧-૪૮, વીવમ્ – ૩-૪-૧૪, વિવિ+fમ - ૭-૩-૬, વાવHિ – ૪-૪-૧૨૧, વાવામિ-આ સૂત્રથી
સ્વર દીર્થ. એજ પ્રમાણે વાંવ , વવામ: પ્રયોગ થશે. અતિ વિમ? વિનુવ:, વિનુમ:, :, રૂમ: અહીં 4 અને 5 થી શરૂ થતો પ્રત્યય છે પણ ધાતુમાં ૩કાર છે આકાર નથી તેથી આ
સૂત્રથી સ્વર દીર્ઘ થયો નથી. છે અહીં ધાતુનો વકારાદિ – નકારાદિ પ્રત્યયની સાથે સંબંધ છે. પ્રકારની
સાથે સંબંધ નથી. તેથી અહીં પ્રત્યય રૂપ પ્રકારનો દીર્ઘ આદેશ થાય છે. | મનતોડૉોદ્દાત્મને ! ૪-૨-૨૨૪ અર્થ- મત – નકારને વર્જીને અન્ય વર્ણથી પર રહેલાં આત્મપદ સંબંધી
મન્ નો અત્ થાય છે. વિવેચન - (૧) વિવો = તેઓ સંચય કરે છે.
વિ+મત્તે – તિર્... ૩-૩-૬ થી અને પ્રત્યય. વિ+નુ+મત્તે - વાવે.. ૩-૪-૭પ થી નું પ્રત્યય. વિન્યતે – રૂવરે.. ૧--૨૧ થી ૩ નો .
