________________
પરૌંપદ થાય છે.
વિવેચન : પ્રતિક્ષિતિ
अभिक्षिपति
अतिक्षिपति
=
=
८८
=
=
તે સામે ફેંકે છે. ક્ષિપોંત્ - પ્રેરને (૧૩૧૭)
તે (તેની) તરફ ફેંકે છે.
કૃતિ: ૩-૩-૯૫થી ર્ફે ઈત્ હોવાથી આત્મનેપદની પ્રાપ્તિ હતી તેનો બાધ કરીને આ સૂત્રે પરÂપદ કર્યું છે.
क्षिप्+ति
—,
તિથ્ તફ્... ૩-૩-૬ થી તિલ્ પ્રત્યય.
ક્ષિપ્++તિ - તુલાવે.... ૩-૪-૮૧ થી જ્ઞ પ્રત્યય.
ક્ષિતિ. અહીં વિવારિ ગણનો ક્ષિપંર્ પ્રેળે (૧૧૫૮) એ ક્ષિપ્ ધાતુનું ગ્રહણ નહીં થાય કારણ કે એ ધાતુને શેષાત્... ૩-૩-૧૦૦ થી પરૌંપદ સિદ્ધ જ છે.
=
તે ઘણું (અત્યંત) ફેંકે છે.
प्राद् वहः । ३-३-१०३
અર્થ:- પ્ર ઉપસર્ગથી પર રહેલ વદ્ ધાતુથી કર્તામાં પરમૈપદ થાય છે. વિવેચન : પ્રવતિ તે વહન કરે છે. વીં પ્રાપને (૯૯૬)
=
શિત: ૩-૩-૯૫ થી ર્ફે ઈત્ હોવાથી આત્મનેપદની પ્રાપ્તિ હતી તેનો બાધ કરીને આ સૂત્રે પરસૈંપદ કર્યું છે.
પ્ર+વ+તિ - તિવ્. તસ્... ૩-૩-૬ થી તિલ્ પ્રત્યય. प्रवह+ अ + ति
=
પ્રવૃતિ. ર્યિ... ૩-૪-૭૧ થી શત્ પ્રત્યય.
परेर्मृषश्च । ३-३-१०४
અર્થ:- ર્ ઉપસર્ગથી પર રહેલ મૃણ્ અને વ ્ ધાતુથી કર્તામાં પરૌંપદ થાય છે. વિવેચન : (૧) પરિસ્મૃતિ=બધી રીતે ક્ષમા કરે છે. પૃથ્વીદ્-તિતિક્ષાયાં (૧૨૮૪) ગત: ૩-૩-૯૫ થી રૂ ઈત્ હોવાથી આત્મનેપદની પ્રાપ્તિ હતી તેનો બાધ કરીને આ સૂત્રે પરસૈંપદ કર્યું છે.
પ+િમૃ+તિ - તિબ્ તસ્... ૩-૩-૬ થી તિલ્ પ્રત્યય.
પરિષ્કૃ+ય+તિ = પરિસ્મૃતિ. વિવારે.... ૩-૪-૭૨ થી શ્ય પ્રત્યય. (૨) પરિવતિ બધી બાજુથી વહન કરે છે.
