________________
૨૪૫
પ્રમાણે સમીષ:, સોળી: વગેરે. સહ.. ૩-ર-૧૪૩ થી સરું નો આદેશ થતો જ હતો છતાં પણ આ સૂત્ર બનાવ્યું તેથી અદશ્યાર્થક અને અધિકાWક નામ ઉત્તરપદમાં હોય ત્યારે સદ નો આદેશ નિત્ય કરવા માટે જ પૃથફ આરંભ છે.
જાજોથીમાવે રૂ-૨-૨૪૬. અર્થ:- કાલવાચક સિવાયના નામ ઉત્તરપદમાં હોય તો અવ્યયીભાવ
સમાસમાં સદ નો જ આદેશ થાય છે. " વિવેચનઃ- સંવૃદ્ધ સાધૂનામ્ - સદ અને વૃક્ષન નામનો વિર... ૩-૧-૩૯
થી અવ્યવીભાવ સમાસ થયો છે. અને આ સૂત્રથી સત્ અર્થમાં થયેલા સહ નામનો જ આદેશ થયો છે. આ સમાસ ૩-૧-૩૯માં આપેલો છે. अकाल इति किम् ? सहपूर्वाणं शेते - सह भने पूर्वाह्न नामनो વિMp. ૩-૧-૩૯ થી અવ્યયીભાવ સમાસ થયો છે. હું અપરિત્યજય અર્થમાં છે. અહીં ઉત્તરપદ કાલવાચક છે તેથી આ સૂત્રથી સ૬ નો સ આદેશ થયો નથી. अव्ययीभाव इति किम् ? सहयुध्वा - सह अने युध् नामनो સહન ૩-૧-૨૪ થી બદ્વીતિ સમાસ થયો છે. યુદ્ ને સહનમ્યાં... પ-૧-૧૬૭ થી નપૂ પ્રત્યય લાગ્યો છે તેથી સુષ્યનું શબ્દ બન્યો. અહીં અકાલવાચક ઉત્તરપદ હોવા છતાં અવ્યયીભાવ સમાસ ન હોવાથી આ સૂત્રથી સદ નો જ આદેશ થયો નથી. સરયુષ્યન થયા પછી બન્ અન્તવાળુ હોવાથી રાગનું પ્રમાણે રૂપો થશે. સહયુધ્ધા નો સમાસ ડયુ$. ૩-૧-૪૯ થી પણ થઈ શકે.
સ્થાને / રૂ-૨-૨૪૭. અર્થ:- ગ્રન્થના અન્તવાચક નામ ઉત્તરપદમાં હોય તો અવ્યયીભાવ
સમાસમાં સઢ નો રસ આદેશ થાય છે.
