________________
૨૧૪
વશે વા રૂ-૨-૨૦૨. અર્થ- કેશ અર્થના વિષયમાં ય પ્રત્યય પર છતાં શિરમ્ નો શીર્ષનું આદેશ
વિકલ્પ થાય છે. વિવેચન - શીર્ષળ્યા:, શિરઃ શા = મસ્તકમાં ઉત્પન્ન થયેલ વાળ.
શિરસિ પિવ: આ અર્થમાં શિરમ્ નામને વિહિ. ૬-૩-૧૨૪ થી ૩ પ્રત્યય થવાથી શિરા . આ સૂત્રથી શીષન વિકલ્પ થવાથી શીર્ષના, શિરા -શિરચાર થયું. શીર્વચ માં રવૃવ. ૨-૩-૬૩ થી
નો થવાથી શીર્ષળ્યા: થયું છે.
શીર્ષ: સ્વરે તદ્ધિતે . રૂ-૨-૨૦રૂ. અર્થ- સ્વરાદિ તદ્ધિત પ્રત્યય પર છતાં શિરમ્ નો શીર્ષ આદેશ થાય છે. વિવેચનઃ- હાતિશીર્ષક = હસ્તિશિરસનું અપત્ય. સ્તિશિર રૂવ શિદ ચર્ચા
-હસ્તિથિ: ૩. ૩-૧-૨૩ થી બહુવ્રીહિ સમાસ થયો છે. દક્તિશાસ: આ અર્થમાં સ્તિશિર નામને વીહતિ. ૬-૧( ૩ર થી ફૂગ પ્રત્યય થવાથી સ્તિશિર+ફુગ્ગ. વૃદ્ધિ. ૭-૪-૧ થી
આદિ સ્વરની વૃદ્ધિ થવાથી ફાસ્તશિર+ફ. સ્વરાદિ તદ્ધિત ડ્રગ પ્રત્યય પર છતાં આ સૂત્રથી શિરમ્ નો શીર્ષ આદેશ થવાથી હાસ્તિ થયું છે. શીર્ષક = મસ્તકથી તરનાર. શિરસા તરત આ અર્થમાં ની - દિસ્વી... ૬-૪-૧૦ થી શિરસ નામને રૂ. પ્રત્યય થવાથી fશરૂ, આ સૂત્રથી શિર નું શિર્ષ થવાથી શીfષ થયું છે. અહીં પણ તદ્ધિતનો સ્વરાદિ પ્રત્યય છે. બંનેમાં વર્ષે ૭-૪-૬૮ થી શીર્ષ ના મ નો લોપ થયો છે.
ડોઃ વેષ-થિ-વાત-વાદને ! રૂ-ર-૨૦૪. અર્થ- જેવું, ધિ, વાસ અને વાહન નામ ઉત્તરપદમાં હોય તો ૩ નામનો
૩૮ આદેશ થાય છે. સૂત્ર સમાસઃ- ધિa વાર વાહનરો તેવાં સમાહા-fધવારંવાહન,
