________________
૧૮૮ બ્રુિવા, ઝીઝુવા – ઝવેતી, સીવેતી - gિોત્રા, શીળોત્રા – જ્ઞમતા, જ્ઞીમતી - જ્ઞહતા, સીતા - અહીં શી અને વ્રુવા, રેતી, રોત્રા, હતા અને મતા નામનો નિત્યં... ૩-૧-૧૦૦ થી તત્યુ. કર્મ. સમાસ થયો છે. અને એકસ્વરવાળો ને પ્રત્યયાન્ત શી શબ્દ હોવાથી આ સૂત્રથી ડી વિકલ્પ હસ્વ થયો છે. બધા શબ્દોને સ્ત્રીલિંગમાં બાપુ પ્રત્યય લાગ્યો છે અને વેતદ્ નામને મળ... ૨-૪-૨૦ થી ડી લાગ્યો છે. સૂત્ર બ.વ.માં હોવાથી પરતઃ સ્ત્રીલિંગ ની નિવૃત્તિ થઈ છે.
વરાતિ વિમ? કુરતા = બેમાંથી સારી ઝુંપડી. દો. પ્રવૃષ્ટ ફી આ અર્થમાં વિમ. ૭-૩-૬ થી તર, પ્રત્યય થયો છે. ૩ી નામ અનેકસ્વરી હોવાથી આ સૂત્રથી ૩ હસ્વ ન થયો તેમજ પરત સ્ત્રીલિંગ નામ ન હોવાથી ટ્ય: ૩-૨-૬૪ સૂત્રથી પણ ૩ હસ્વ નહીં થાય. જ્ઞ શબ્દને ધવા. ૨-૪-૫૯ થી થયો છે. "
કડ રૂ-૨-૬૭. અર્થ- ઝ પ્રત્યયાત્ત નામનો અંત્યસ્વર તર વગેરે પ્રત્યયો પરમાં હોતે છતે
તેમજ સમાનાર્થક સ્ત્રીલિંગ ઝુંવાદ્રિ નામો ઉત્તરપદમાં હોતે છતે
વિકલ્પ હ્રસ્વ થાય છે. વિવેચનઃ- બ્રહ્મપુતા, વ્રવધૂતરા - વામોતના, વામો તમા –
મv૩પ, મણ્ડલૂપ - દ્રવિધુત્પા, દ્રવધૂન્ય - અહીં ૩-૨-૬૩ સૂત્ર પ્રમાણે જે જે અર્થમાં જે જે પ્રત્યયો થાય છે તે તે અર્થમાં અહીં પણ થશે. અહીં સ્ત્રીલિંગનો કફ પ્રત્યય લાગેલો છે. તેથી તેનાથી પરમાં તર-વગેરે પ્રત્યયો હોવાથી આ સૂત્રથી જ હત્ત્વ વિકલ્પ થયો છે. અર્થ અનુક્રમે (૧) બેમાં સારી બ્રહ્મબન્ધ નામની
સ્ત્રી. (૨) ઘણાંમાં સારી વામોર નામની સ્ત્રી. (૩) પ્રશંસનીય કમંડલુવાળી સ્ત્રી. (૪) બ્રહ્મબન્ધ જેવી સ્ત્રી. આ પ્રમાણે થશે.
બ્રુવા, કૂવુવા = નિશ્વિત કકૂ નામની માતા.
