________________
૧૮૦ ત્િ પ્રત્યય હોય તો પુંવત્ થાય છે. સૂત્ર સમાસ { $(અનુવશ્વ:) યસ્ય :- રિતુ, તમિ. (બહુ.) વિવેચનઃ- પદુનાતીયા = નિપુણ એવી સ્ત્રી જાતિ. પર્વો પ્રા: મા આ
અર્થમાં પર્વી નામને પ્રા. ૭-૨-૭૫ થી નાતીય પ્રત્યય થવાથી પનાતીય થયું. અહીં ઇવાળો નાતીય પ્રત્યય હોવાથી આ સૂત્રથી પુંવર્ભાવ થયો છે તેથી પદુકાતી. માત્ ૨-૪-૧૮ થી આ લાગવાથી યુટુનાતીયા થયું છે.
દેશીય = કઠ ઋષિએ ઉપદેશેલી વેદની શાખાને ભણનારી સ્ત્રી જેવી સ્ત્રી. ષટ્ પરિમાતી હતી આ અર્થમાં કરી નામને તમવાવે.. ૭-૩-૧૧ થી રેશીય પ્રત્યય થવાથી ઈશય થયું. અહીં પણ ટુ ઇતુવાળો ફેશીયર્ પ્રત્યય હોવાથી આ સૂત્રથી પુંવર્ભાવ થયો છે. તેથી વશી . માત્ ૨-૪-૧૮ થી ૬ લાગવાથી લેશીયા થયું છે.
ત્વ-તે ગુણ: રૂ-૨-૧૬. અર્થ - કર્યું પ્રત્યયાત્ત નામને વર્જીને પરતઃ ગુણવાચક સ્ત્રીલિંગ નામ સ્વ.
અને તત્ (ત) પ્રત્યય પર છતાં પુંવત્ થાય છે. સૂત્ર સમાસઃ- ત્વશ Uતયોઃ તમારા વંતન તમિત્. (સમા..) વિવેચન - પદુર્વમ્, પટુતા = નિપુણ સ્ત્રીનો સ્વભાવ. પડ્યા: માવ: આ
અર્થમાં ગુણવાચક સ્ત્રીલિંગ પર્વી નામને ભાવે સ્વ-તન્ ૭-૧-૫૫ થી ત્વ અને તેનું પ્રત્યય થવાથી પટુત્ર અને પટુતા થયું છે. અહીં ગુણવાચક સ્ત્રીલિંગ નામ હોવાથી આ સૂત્રથી પુંવર્ભાવ થયો છે.
રૂતિ વિમ્ ? તીત્વમ્ = કઠ ઋષિએ કરેલી વેદની શાખાને ભણનારીનો સ્વભાવ. ચા પાવ: આ અર્થમાં પાવે. ૭-૧-૨૫ થી સ્વ પ્રત્યય થવાથી તીત્વમ થયું છે. અહીં ફરી એ જાતિવાચક નામ છે. ગુણવાચક નથી તેથી આ સૂત્રથી પુંવર્ભાવ થતો નથી.
