________________
૧૨૯ હિન્દુ સમાસ થયો છે. નક્ષત્રનો ક્રમ આ પ્રમાણે જ છે. પહેલાં ઈશ્વની તેના પછી મળી અને તેના પછી કૃતિ તેથી સમાસ આજ રીતે થશે. જો આ સૂત્ર ન બનાવ્યું હોત તો ત્રણે સરખા સ્વરવાળા શબ્દો હોવાથી કોઈપણ નામનો પૂર્વપ્રયોગ થઈ શકત. તેજ પ્રમાણે મૃશિપુનર્વસૂ અહી પણ સકારાન્ત પુનર્વસુ નક્ષત્રનો નવ્વ. ૩-૧- ૧૬૦ થી પૂર્વપ્રયોગ થાત પણ આ સૂત્રથી અનુક્રમે જ આવે તેથી પુનર્વસુ નો પૂર્વપ્રયોગ ન કરતાં કૃશિરમ્ નક્ષત્રનો પૂર્વપ્રયોગ થયો. દેન્તશશિરવાદ - અહીં ત્રણે નામોનો વાર્થે... ૩-૧-૧૧૭થી દ્વન્દ સમાસ થયો છે. ઋતુનો ક્રમ આ પ્રમાણે જ છે. તેથી આ સૂત્રથી અનુક્રમ પ્રમાણે જ પૂર્વપ્રયોગ થયો. નહીં તો ગમે તે શબ્દોનો પૂર્વપ્રયોગ થઈ શકત. તુમિતિ વિમ? માદ્રપૃષિી – અહીં વાર્થ૩-૧-૧૧૭ થી દ્વન્દ સમાસ થયો છે. બંને શબ્દોનાં સ્વર સરખાં નથી તેથી આ સૂત્રથી નક્ષત્રનો પૂર્વપ્રયોગ અનુક્રમે ન થતાં ટ્વેક્ષા.. ૩-૧-૧૬૦
થી લધ્વાર બદ્ર નામનો જ પૂર્વ પ્રયોગ થયો છે. • રીવસન્તો - અહીં વાર્થે... ૩-૧-૧૧૭થી દ્વન્દ સમાસ થયો છે.
બંને શબ્દોના સ્વર સરખાં નથી તેથી આ સૂત્રથી ઋતુવાચક નામોનો
પૂર્વપ્રયોગ અનુક્રમે ન થતાં તāક્ષરી. ૩-૧-૧૬૦ થી લધ્વક્ષર - ગ્રીષ્મ નામનો જ પૂર્વપ્રયોગ થયો છે.
" સંધ્યા સમારે રૂ-૨-૨૬રૂ. અર્થ- સમાસમાત્રમાં સંખ્યાવાચક નામોનો અનુક્રમે પૂર્વપ્રયોગ થાય છે. વિવેચનઃ- ત્રિા: - અહીં દિ અને ત્રિ નામનો સુક્વાર્થે... ૩-૧-૧૯ થી
બહુવ્રીહિ સમાસ થયો છે અને આ સૂત્રથી દિ નામનો પૂર્વપ્રયોગ થયો છે. કારણ કે ત્રિ શબ્દ દિ શબ્દની પછી જ આવે છે. દિશતી - અહીં દિ અને શત નામનો સંડ્યા... ૩-૧-૯૯ થી હિંગુ સમાસ થયો છે અને આ સૂત્રથી દિ શબ્દનો પૂર્વપ્રયોગ થયો છે. કારણ કે દિ શબ્દ સંખ્યાવાચક છે અને શત શબ્દ સંખ્યયવાચક છે.
