________________
૧૨૭ ગમે તે એક નામનો પૂર્વપ્રયોગ થાય છે. દા.ત. દુખિવી, વીણાહુપિરી વીણાહુતુમ, વીણારાત્મય: આવા પ્રયોગો થાય છે. શ૬ અને વીણા નામને જેમ અલ્પસ્વરના કારણે પૂર્વપ્રયોગની પ્રાપ્તિ છે તેમ સહિ સિવાયના રૂકારાન્ત ટુપ નામનો પણ પૂર્વપ્રયોગ થઈને કુમકુવીણા પણ થઈ શકે ને ? ના. ન થઈ શકે. કેમકે સૂત્રમાં લખ્વક્ષર, સfa ભિન્ન રૂકારાન્ત - હકારાન્ત, સ્વરાદિ નકારાન્ત, અલ્પસ્વર અને પૂજયવાચક એ પ્રમાણે ક્રમ હોવાથી રૂકારાન્ત નામની અપેક્ષાએ અલ્પસ્વરવાળા નામ પરમાં છે તેથી સ્પર્ધપરમ્ એ ન્યાયથી પર હોય તે જ પ્રથમ આવે તે કારણે અલ્પસ્વરવાળા ૬ અને વીણા નામનો જ પૂર્વપ્રયોગ થશે. પણ લુપ નામનો પૂર્વપ્રયોગ નહીં થાય. તેવી જ રીતે ગયેન્દ્રા, રૂદ્રાક્ષરથાર, રૂદ્રથા અને શ્વેરથી એ પ્રમાણે પ્રયોગ થશે. કેમ કે અહીં સ% અને રૂદ્ર એ સ્વરાદિ કારાન્ત છે. તેથી તે બન્નેનો અનુક્રમે પૂર્વપ્રયોગ થશે. આમ તો રથ લધ્વક્ષર છે. તેથી તેનો જ પૂર્વપ્રયોગ થવો જોઈએ પણ લધ્વક્ષર કરતાં સ્વરાદિ અકારાન્ત પરમાં છે. તેથી પર હોય તેનો પૂર્વપ્રયોગ થાય. તેથી રયેન્દ્ર શ્વા: આવો પ્રયોગ નહીં થાય. દ્ધિ રૂવ - વિરૂણ પટુઃ - અહીં નામના ના... ૩-૧-૧૮ થી સમાસ થયેલો છે. દ્વન્દ સમાસ નથી તેથી સકારાન્ત એવા પદુ નામનો પૂર્વપ્રયોગ આ સૂત્રથી થયો નથી.
માસ-વ-બ્રાત્રડનુપૂર્વમ્ રૂ-૨-૨૬. અર્થ- સમાસમાં માસવાચક નામોનો, વર્ણવાચક નામોનો અને
ભ્રાતૃવાચક નામનો અનુક્રમે પૂર્વપ્રયોગ થાય છે. સૂત્ર સમાસ- માસ વર્ણa પ્રાતા તેવાં સમાહી:-પાસવર્ણપ્રાતૃ (સમાં..)
પૂર્વ અનતિ -અનુપૂર્વમ્. અથવા પૂર્વ પૂર્વ અનુકૃત્ય – અનુપૂર્વમ્. વિવેચન - પ્રભુત્રો - અહીં જુન અને ચૈત્ર નામનો નાર્થે.. ૩-૧
