________________
૨૯૦
સૂત્રસમાસ - ૧ પુમાન્ – કપુમાન, તસ્મત. (નમ્. ત.) ર રૂર્ (અનુવન્ય:)
યસ્ય સઃ – નિ. (બહુ.) ન નિત્ – નિત્. (નમ્. ત.) મન सम्बन्धि क् - अनित्क्, तस्मिन्, आप् एव पर: यस्मात् सः – आप्परः,
તમિ. (બહુ.) વિવેચન :- કુત્સિતા રદ્વ – , વટ્વી, વદ્વ = કુત્સિત
ખાટલો. અહીં કુત્સિત... –૩–૩૩ થી ૫ પ્રત્યય લાગ્યો અને આ સૂત્રથી નિત્ ૬ પ્રત્યય પર છતાં પૂર્વના ના સ્થાને રૂ અને સ્વ વિકલ્પ થયું. બે વિકલ્પ ત્રણ રુપ થયાં. અપુર જિમ્? સર્વિી – સર્વ – ત્યાતિ. ૭–૩–૨૯ થી પ્રત્યય થવાથી સર્વ +મા = સર્વા , યસ્યા... ર–૪–૧૧૧ થી ૪ નો રૂ થવાથી સર્વિવા. સર્વ નાં સ્પો બીજા ભાગમાં છપાવેલાં છે તેમાં સવ ની સાધનિકા કરેલી છે. (ભાગ-ર, પેજ–નંબર–૨૮૬) અહીં સવા માં સર્વો શબ્દ પુંલિંગમાં વપરાતા સર્વ શબ્દને બાપુ લાગીને બનેલ છે પણ મુળથી આબન્ત નથી તેથી આ સૂત્રમાં તેનો નિષેધ થયો છે. જે શબ્દો સાકારાન્ત સ્ત્રીલિંગ તરીકે વપરાતા હોય તેને જ આ સૂત્ર લાગી શકે છે પણ વિશેષ્યના આધારે સ્ત્રીત્ત્વ પામ્યા હોય તેવા શબ્દોને આ સૂત્ર લાગતું નથી. આ
રિવિતિ ?િ અનુક્રપિતા તુતેવી – દુલા = દુર્ગાદેવી. સુતેવી – તે સુવા ૩–૨–૧૦૮ થી તેવી શબ્દનો લોપ. ટુ – સુવયુત્તર. ૭–૩–૧૮ થી ન્ પ્રત્યય. ટુ+ન્ – વિ.. –૪–૧૦૪ થી મા નો હ્રસ્વ . સુ ન્ – દુર્ણ – ૨-૪–૧૮ થી પ્રત્યય. તુ. અહીં પ્રત્યય ન ઈત્ વાળો પ્રત્યય છે અનિત નથી માટે આ સૂત્રથી આ નાં સ્થાને રૂ અને હસ્વ વિકલ્પ થયા નથી. બાપ્પર રૂત્તિ સ્િ? પ્રિયા ઉર્વી વસ્ય : – પ્રવર્તાવા ના = પ્રિય છે ખાટલો જેને એવો પુરુષ. અહીં તેની પછી મા નથી { પ્રત્યય છે તેથી આ સૂત્રથી રૂ કે હૃસ્વ થયું નથી. . પ્રિયન્ત %ાતા – તિપ્રિયવદ્યા (ત્રી.) = પ્રિય
