________________
અર્થ :- એક સમાસમાં અવ્યય સિવાયના શબ્દના અકારથી પર રહેલાં ૬ નો कृ, कम्, कंस, कुम्भ, कुशा, कर्णी ने पात्र ना क्-ख्-प्-फ् पर छतां स् थाय छे.
सूत्रसभास :- का च कमिश्च कंसश्च कुम्भश्च कुशा च कर्णी च पात्रञ्च एतेषां समाहारः – कृकमिकंसकुम्भकुशाकर्णीपात्रम्, तस्मिन् ( सभा. ४.) न अव्ययम् – अनव्ययम्, तस्मिन् (नञ् त.)
विवेशन :- अयः करोति - अयस्कृत् = तुहार.
•
૧૧૬
अतः कृ- कमि कंस- कुम्भ-कुशा - कर्णी
पात्रे ऽनव्ययस्य । २-३-५
यशः कामयते – यशस्कामः યશની ઈચ્છા કરનાર.
• पयसः कंसः
·
•
-
·
अयसः कुम्भः
अयस्कुम्भः
• अयसः कुशा
अयस्कुशा = लोखंडनी झेश.
अयः इव कर्णौ यस्याः सा – अयस्कर्णी = सोप्पंड ठेवा (भभुत) अनवाणी.
अयसः पात्रम् – अयस्पात्रम् = लोखंडनुं पात्र.
-
-
=
पयस्कंसः = हूधनुं पात्र.
=
લોખંડનો ઘડો.
अत इति किम् ? वारः पात्रम् - वाः पात्रंम् = पाएशीनुं पात्र. वार् भां આ થી પરમાં ર્ છે પણ ઞ થી પરમાં નથી માટે આ સૂત્ર લાગતું નથી. अनव्ययस्येति किम् ? स्वः करोति - स्व:कारः = स्वर्ग डरनार नहीं स्वर् એ અવ્યય છે માટે આ સૂત્ર લાગતું નથી.
=
समासैक्य इत्येव – उपपय:कार दूधनी सभीपभां (अर्थ) डरनार. अही निमित्त-निभित्ती खेड समासभां नथी भाटे या सूत्र न सायं. "नामग्रहणे लिङ्गविशिष्टस्याऽपि ग्रहणम्" - से न्यायथी स्त्रीलिंग विगेरेमां पाए जा सूत्र लागी राडे. छा.त. अयस्कुम्भी, पयस्पात्री.
प्रश्न :- कम् ना ग्रहाथी कंस नुं ग्रह थ शक्त उभ } कम् धातुने ४ स प्रत्यय लागीने कंस जने छे, तो कंस नुं अलग ग्रहश शा भाटे यैं ? ४वाज :- अहीं कम् ने स ं प्रत्यय सगाड्यो छे ते उणादि नो छे. तेथी
