________________
૭૪
દિત્યે વામ-નો ૨.૧.૨૨
અર્થ :
દ્વિ.વ.નાં વિષયવાળી સમવિભક્તિની સાથે પદથી પરમાં રહેલાં યુષ્પદ્ અને અસ્મર્ નો અનુક્રમે વાર્ અને નૌ આદેશ વિકલ્પે થાય છે. સૂત્રસમાસ : વોર્મ્સવ: દ્વિત્યું તસ્મિન્ દિત્તે । વાક્ વ નૌષ તયો: સમાહાર: વામ્
નૌ । (સમા.&.)
ઉદા.
S
વિવેચન :
જવાબ :
દ્વિતીયા – ધર્મો વાં પાતુ । ધર્મો યુવાં પાતુ । ધર્મ તમારા બેનું રક્ષણ
G
કરો.
અર્થ :
ધર્મોં નો પાતુ । ધર્મો આવાં પાતુ । ધર્મ અમારા બેનું રક્ષણ કરો. ચતુર્થી – શીતં વાં રીયતે, શીતં યુવામ્યાં રીયતે । શીલ તમને બેને આપે છે.
અર્થ :
એક વાક્યમાં પદથી પર રહેલાં યુધ્મદ્ અને અમર્ત્ નો કેઅને કસ્ ની સાથે અનુક્રમે તે અને મે આદેશ વિકલ્પે થાય છે. સૂત્રસમાસ : કેપ કસ્ ત્ર તયો: સમાહાર: કેસ, તેન (સમા.દ્વ.) ते च मे च તે-મે । લુપ્ત વિવનાનાં પમ્ । ધર્મસ્તે ટ્રીયતે, ધર્મસ્તુભ્યમ્ ટ્રીયતે । ધર્મ તને આપે છે. થર્મો મે રીયતે, થર્મો માં ટ્રીયતે । ધર્મ મને આપે છે. ધર્મસ્તે સ્વમ્, ધર્મસ્તવ સ્વમ્ । ધર્મ તારૂં ધન (છે.) થર્મો મે સ્વમ્, ધર્મો મમ સ્વમ્ । ધર્મ મારૂં ધન (છે.) પ્રશ્ન - ૩કક્ષા એ.વ. અને તે-મે દ્વિ.વ. શા માટે ?
ઉદા. :
-
સ્થાની અને આદેશની સાથે યથાસંખ્યને અટકાવવા માટે.
સ્થાની – કેઙસા છે. આદેશ – તે-મે છે.
શીતં નૌ ટ્રીયતે, શીતં આવામ્યાં નીયતે। શીલ અમને બેને આપે છે.
ષષ્ઠી — જ્ઞાનં વાં સ્વમ, જ્ઞાનં યુવયોઃ સ્વમ્ । જ્ઞાન તમારા બેનું ધન છે.
-
જ્ઞાનું નૌ સ્વમ્, જ્ઞાનું આવયોઃ સ્વમ્ । જ્ઞાન અમારા બેંનું ધન છે. ૩ડસા તે-મે ૨.૧.૨૩
-
અમા-વા-માં ૨.૧.૨૪
એક વાક્યમાં અન્ ની સાથે પદથી પર રહેલાં યુર્ અને ગમ્ભર્ નો અનુક્રમે ા-મા આદેશ થાય છે.
વા-મા ।
સૂત્રસમાસ ઃ ત્વા = મા ૨
--
-
