________________
૪૬
સૂત્ર સમાસ ન પમ્ પમ્ તસ્મિન્ (નમ્.ત.)
આ સૂત્ર ઉપર પ્રમાણે ૯૬ જગ્યાએ લાગે છે.
नदी + एषा = नदिएषा पक्षे नद्येषा, मधु + अत्र, मधु अत्र, मध्वत्र નિમિત્ત અને નિમિત્ત બન્ને એક પદમાં હોય તો આ સૂત્ર ન લાગે જેમ કે નવી + ગૌ = નઘા નવી + ૩ર્થ = નઘર્થ: ‘વવિ (૧-૨-૨૧) થી સંધિ થઈ આ સૂત્ર (૧-૨-૨૧)નો અપવાદ છે. રૂ વાદિની સંધિ સમાપ્ત થઈ. વૈતોડવાય્ (૧-૨-૨૩)
અનેઅેનો ૧૪માંથી કોઈ પણ સ્વર પર આવતાં‘યથાસંવ્યમનુઢેશઃ '' એ ન્યાયથી અનુક્રમે પ્રય્ અને પ્રય્ થાય છે. સૂત્રનોસમાસ: પૃથ્વ છે તયોઃ સમાહારઃ દ્વૈત્, તસ્ય (સમા. ૬.)
સૂત્ર :
અર્થ:
સૂત્ર :
અર્થ :
ચ્ ચ ગ્રાન્ ચ તયોઃ સમાહારઃ યાય્ (સમા.૬.) આ સૂત્ર ૨૮ જગ્યાએ લાગે છે. + ૧૪ સ્વર, છે + ૧૪ સ્વર.
દા. ત. તે + અનમ્ = નયનમ્. મૈં + ઞઃ = નાય∞ઃ (આ અસ્વ સ્વરના ઉદાહરણ છે.)
વૃક્ષે + વ = વૃક્ષયેવ, રૈ + હેન્રી - રાયૈન્દ્રી ( આ સ્વ સ્વરના ઉદાહરણ છે.)
ગોવાતોડવાવ્ (૧-૨-૨૪)
ઝો અને ૌ નો કોઈ પણ સ્વર આવતાં અનુક્રમે પ્રવુ અને પ્રાર્
થાય.
સૂત્રનો સમાસ:ઝોલ્વ ગૌત્ત્વ તયો: સમાહારઃ ચોૌત્ તસ્ય (સમા.૬) પ્રર્ વ આપ્ ચ તયો: સમાહારઃ પ્રવાર્ (સમા.૬.)
તો
-
અહીં પણ ઉપરની જેમ સ્વ સ્વર કે અસ્વ સ્વર ગમે તે સ્વર આવે પણ વ્ – વ્ થાય. તેથી આ સૂત્ર પણ ૨૮-ગ્યાએ લાગે ઝો +૧૪ સ્વર, ઔ +૧૪ સ્વર... તો + ાનમ્ = લવનમ્, તૌ +ગ્ર: =ભાવ: (આ અસ્વ સ્વરના ઉદા. છે.) પટો + સ્રોતુ
