________________
૩૫.
સૂત્ર :
wતો વાત જ (૧-૨-૪) અર્થ : (૧) ઋતોવા એટલે ઋનો પર રહેલાં 8 અને વૃની સાથે અનુક્રમે
વિચિત્ર અને શ્રુ વિકલ્પ થાય છે. અને (૨) તૌ વા એટલે ઋનો પર રહેલા % અને સૂની સાથે અનુક્રમે સામાન્ય અને ઋ વિકલ્પ થાય છે.
સૂત્રમાં વા વચ્ચે લખ્યો છે તેથી ડમરુમા ન્યાયથી બન્ને બાજુ લીધો છે. તોવા બે રીતે લાગે છે. અને તો જ પણ બે રીતે
લાગે છે. કુલ ૪ રીતે આ સૂત્ર લાગે છે. સૂત્ર :
સ્તી (૧-૨-૫) અર્થ : તે બેનો એટલે કે પૂર્વ સૂત્રમાં (૧-૨-૩ અને ૧-૨-૪) કહેલા સ્ત્ર
અને ઋ નો અનુક્રમે ઋ અને નૃ ની સાથે દીર્ધ શ્ન થાય છે. આ સૂત્ર બે રીતે લાગે છે. હવે અહીં * કાર નૂ કારના સંયોગમાં ૧-૨-૧ થી માંડી ૧-૨-૫
સૂત્રથી થતી સંધિઓ. | સ્થાન નિમિત્ત કાર્ય | ઉદાહરણ *
સૂત્રને (૧) ઋ+ ઝ | ઋ (દીધી. | પિતૃ + ઋષમ = પિતૃષમઃ | ૧-૨-૧ (૨) 8 + 8 | | * પિતૃ + ઋષમ = પિતૃઋષમઃ ૧-૨-૨ ' (૩) % + ઝ | ૨(વિચિત્ર) | પિતૃ + ઋષમ = વિષમઃ | ૧-૨-૪/૧ (૪) * | ઋ (સામાન્ય) | પિતૃ +ઋષમઃ પિતૃષમઃ | ૧-૨-૪/૨ (૫) ઋ +ત્રુ ઋ7 | પિતૃ + સૃથાર: પિતૃભૂવારઃ ૧-૨-૨ (૬) * +~ | (વિચિત્ર) | પિતૃઋPર:= gબ્રુવDર: [ ૧-૨-૪/૧ (૭) % + | ઋ (સામાન્ય) પિતૃ +નૃવાર: = પિત્રુવટાર | ૧-૨-૪/૨ (૮) +વૃ | ઋ(દીધ) | પિતૃ તૃછાર: = પિતૃવાર: ૧-૨-૫ (૯) તૃ + | સૃ-ઋ | નૃ + ઋષમ - ઋષમ ૧-૨-૨ (૧૦) વૃ + | (વિચિત્ર) | સૃ+ ઋષમ: = કૃષમ ૧-૨-૩ (૧૧) બૃ + * | ઋ (દીધ) | સૃ + ઋષમ = ઋષમ: ૧-૨-૫ (૧૨) વૃ+ | (દીધ) | તૃ + ગ્રુવાર: = સૂવાર | ૧-૨-૧
