________________
' ઉપાય વડે સમુદ્રનો રોધ કરી શકાય છે અને પવનને પણ ખાળી (રોકી) શકાય છે, પણ મન-નિરોધ કરવાનો કોઈ અદ્ભુત ઉપાય કોઈએ નિર્માણ કર્યો જણાતો નથી. ૧૯૬. चिंतइ अचिंतणिजं, वच्चइ दूरं वि लंघइ गुरूंपि । गुरूंआणवि जेण मणो, भमइ दुरायारमहिलव्व ॥१९७॥ जिणवयणमहाविजा, सहाइणो अहव केइ सप्पुरिसा । . रुंभंति तंपि विसमिवं, पडिमापडिवन्न-सढव्व ॥१९८॥
કેમકે મન નહિ ચિંતવવા યોગ્ય (પરસ્ત્રી પ્રમુખ) વસ્તુને ચિંતવે છે, દૂર જાય છે, સમુદ્ર અને ડુંગરને ઓળંગી જાય છે; અરે મહાન પુરુષોનાં પણ મન દુરાચારી સ્ત્રીની પેરે ભમ્યા કરે છે. અથવા કેટલાક સત્યરુષો જિનવચન રૂપ મહાવિદ્યાની સહાયથી (વિષધરના) વિષની જેમ મનને પણ પ્રતિમા પ્રતિપન્ન (જિનદાસ) શ્રાવકની પેરે નિરૂધે છે. ૧૯૭-૧૯૮. अकुसलवयणनिरोहो, कुसलस्स उईरणं तहेगत्तं । भासाविसारएहिं, वइगुत्ती वन्निया एसा ॥ १९९॥
અકુશળ વચનનો નિરોધ, કુશળ વચનનું ઉદીરણ તેમજ વચનની એકાગ્રતા (નિર્યાપારતારૂપ)ને ભાષા સમિતિમાં કુશળ પુરુષો ભાષાસમિતિ કહે છે. ૧૯૯. दंमंति तुरंगा विहु, कुसलेहिं गयावि संजमिजंति । वयवग्धिं संजमिउं, निउणाणवि दुक्करं मन्ने ॥ २०० ॥
५८
श्री पुष्पमाला प्रकरण
