________________
શ્રી પુષ્પમાલા પ્રકરણની દૃષ્ટાંતકથાઓ
મૃગાપુત્રની કથા (ગાથા-૧૩) મનુષ્યભવમાં પણ નારકીની જેવાં દુઃખોને સાક્ષાત્ વેદનાર મૃગાપુત્રને ભગવંતના મુખથી જાણીને પ્રભુના વચનમાં દૃઢ પ્રતીતિ છતાં તેવાં દુઃખો સાક્ષાત્ જોવાના કૌતુકવાળા શ્રી ગૌતમરવામી શ્રી વીરપ્રભુની આજ્ઞા લઈને મૃગાવતીને ઘરે પધાર્યા. પોતાના આવાગમનનું કારણ નિવેદન કર્યું છતે મૃગાવતી ગૌતમસ્વામીને નાસિકા સહિત મુખ (મુહપત્તિ) બાંધી લેવાનું જણાવી જ્યાં ભૂમિગૃહ (ભોંયરા)માં મૃગાપુત્ર છે ત્યાં લઈ ગઈ. તે સ્થળે અનેક અસાધ્ય રોગોથી પીડાતા તે કુમારને સાક્ષાત દેખીને પછી શ્રી ગૌતમસ્વામીએ શ્રી વીરપ્રભુની સમીપે આવી અતિ નમ્રતાથી તેના પૂર્વભવ સંબંધી પૃચ્છા કરી. ત્યારે શ્રી વિરપ્રભુએ જણાવ્યું કે આ ભરતક્ષેત્રમાં પૂર્વ શતહર નામના નગરના ધનપતિ રાજાનો વિજયવર્ધન પ્રમુખ પાંચસો ગામનો એક અધિપતિ અધર્મ, અધર્મપ્રિય, અધર્મને સાર જાણનાર અને અધર્મવડે ચાવો થયેલો, બહુ જીવોને વધબંધન અને મરણ સંબંધી ત્રાસ આપવામાં જ રક્ત રાઠોડ: નામનો ક્ષત્રિય (રાજપૂત) હતો. તે પોતાના ગામોના લોકોને આકરા કરો વડે સંતાપતો, નિર્ધન કરી મૂક્તો, યાવત્ સ્થાનભ્રષ્ટ કરતો, એમ મદોન્મત્ત બની સ્વચ્છંદપણે વર્તતો. એવામાં એકદા તેના શરીરમાં એકી સાથે ૧૬ મહારોગો પ્રગટ થયા. ખાંસી, શ્વાસ, જ્વર, દાહ, કુક્ષીશૂળ, ભગંદર અને અર્ષ પ્રમુખ મહારોગોથી તે બહુ પીડાવા લાગ્યો. અનેક ઉપાય કરતાં છતાં ઉક્ત મહારોગથી તે મુક્ત થઈ શક્યો નહિ. તે મહારોગથી ભારે વિડંબના પામતો આર્ત-રી ધ્યનને ધ્યાતો અઢીસ વર્ષનું ઉત્કૃષ્ટ આયુષ પાળી ત્યાંથી મરીને श्री पुष्पमाला प्रकरण
१५१
