________________
તથાવિધિ અવસરે સુપાત્રદાન, સદ્ગુરુના ચરણ સમીપે બોધિલાભ અને અંતે મરણ સમયે સમાધિ (આરાધના) એટલાં વાનાં અભવ્યને તેમજ દુર્ભવ્યને પ્રાપ્ત થતાં જ નથી. તેમાં સમાધિ મરણ આશ્રી શાસ્ત્રકાર ખુલાસો કરે છે. ૪૮૧. सपरक्कमेयरं पुण, मरणं दुविहं जिणेहिं निर्छि । इकिक्कंपि य दुविहं, निव्वाघायं च वाघायं॥ ४८२॥ सपरक्कमं तु तहियं, निव्वाघायं तहेव वाघायं । जीयकप्पंमि भणियं, इमेहिं दारेहिं नायव्वं ॥ ४८३॥
તે મરણ જિનોએ બે પ્રકારનું કહ્યું છે. એક સપરાક્રમ અને બીજું અપરાક્રમ. તે પણ પ્રત્યેક નિર્ચાઘાત અને સત્યાઘાતના ભેદથી બે બે પ્રકારનું છે. તેમાં જે રોગ, પીડા, સર્પદંશ, અગ્નિદાહ અને શસ્ત્રઘાતાદિક વગર સ્વસ્થ દશામાં મરણ થાય તે નિર્ચાઘાત અને તેથી વિપરીત સવ્યાઘાત જાણવું. તેમાં બંને પ્રકારના પરાક્રમ મરણ સંબંધે જીતકલ્પ ભાષ્યમાં આ આગળ કહેવાતાં તારો વડે વ્યાખ્યા કરેલી છે. ૪૮૨-૪૮૩. गणनिसरणा परगणे, सिति संलेह अगीय-संविग्गे । एगाऽभोगाणमन्ने, अणपुच्छ परिच्छया-लोए ॥४८४॥ ठाण-वसही-पसत्थे, निजवगा दव्वदाइणा चरिमे । हाणि परितंत निजर, संथारुव्वत्तणाईणि ॥ ४८५॥ सारेऊण य कवयं, निव्वाघाएण चिंधकरणं च । वाघाए जायणया, भत्तपरिना य कायव्वा ॥ ४८६॥
श्री पुष्पमाला प्रकरण
-
१४३
