________________
પાંચમો અધ્યાય- દ્વિત યાદ [ ૫૭
પૂછવાનું હોય ત્યારે ધાતુને હ્યસ્તની વિભકિત ના અને પરીક્ષા વિભકત ના પ્રત્યય લાગે છે. તિ અને, ત્તિ વાર = તેણે આ પ્રમાણે કર્યું. અશ્વત્ વાત, શાશ્વત્ વાર = તેણે નિત્ય કર્યું. વિમરછરયં મધુરમ, વિં કાળુ શ્વે મથુરામ = શું તું મથુરામાં ગયે હતો ?
વિક્ષિતે –૨–૧૪ જે બનાવ અનદ્યતન ભૂતકાલ – પક્ષ ભૂતકાલનાં બનેલા બનાવને પરોક્ષરૂપે બતાવવાની ઈચ્છા ન હોય, એવા પ્રસંગે અનદ્યતન ભૂતકાલ રૂપ પક્ષ ભૂતકાળને જણાવવા ધાતુને “હ્યુસ્ટની વિભ. તિ' ના પ્રત્યય લાગે છે. જિસ્ટ વાયુવઃ = વાસુદેવે ખરેખર કંસને માર્યો.
વાઘતની પુpss પ-૨-/ જે બનાવ અદ્યતન ભૂતકાળને હોય, પરંતુ તેને પરેક્ષરૂપે જણાવવાની ઈચ્છા ન હોય તે અને મૂળ ક્રિયાપદની સાથે પુરા વગેરે અવયવરૂપ ઉપપદ હોય તો ધાતુને, અનદ્યતન ભૂતકાલ હોય છતાં
અદ્યતની વિભકિત ” ના પ્રત્યય વિકલ્પ લાગે છે. પક્ષે હ્રસ્તની વિભક્તિ અને પરક્ષા વિભક્તિના પ્રત્યય લાગે છે. માનુ છુ gi છાત્રાલ = શું અહિ પહેલા છાત્રો રહ્યા હતા. પ-હૃત -અવન, પક્ષા-પુ, તવા માફિટ રાવ=ત્યારે રાધવ બો. -માત, રમાશે..
જે જ વર્તમાન છે પ-૨-૬ / અનદ્યતન ભૂતકાળને ભુવનાર ધાતુને સ્મ અને પુરા વગેરે ઉપપદ હેય તે ભૂતકાલ હેય છતાં “વર્તમાન વિભકિત ના
