________________
[અા દ્વિતીયા]
શ –વસ્થા પરીક્ષા વા | પ–૨–૨ ||
ભૂતકાળના - હ્યસ્તન ભૂતકાલ, અદ્યતન ભૂતકાલ અને પરોક્ષા ભૂતકાળના અર્થમાં , સદ્ અને વસ્ ધાતુને, “પરક્ષા વિભકિતના પ્રત્યયો વિકલ્પ લાગે છે. ૨૨૨૬ મું - ૩પ + શુ + ળ = શકાય = ઘણુ સમય પહેલાં સાંભળ્યું, ૧૬૬ કઢ- ૩પ + + + જ = પન્ના = ઘણું સમય પહેલાં પાસે આવેલે. ૨૧૨ વર્ષ - મનુ + વર્ + = અનૂવાણ = ઘણા વખત પહેલા નજીક રહેશે. – ૩ + + + સિર + + = ૩viીત = તેણે આજે સાંભળ્યું. ૩૫ + ૩ + સુ + 7 + =૩vશુvો = તેણે ગઈ કાલે સાંભળ્યું. ૩ = તે આજે નજીક આવ્યો. ૩uતી = તે ગઈ કાલે નજીક આવ્યો. અવવાતીત = તે આજે પાસે રહ્યો. અવેવલ = તે ગઈ કાલે નજીક રહ્યો. અહિં ઉપસર્ગ સહિત ઉદાહરણ આપેલ છે, પરંતુ ઉપસર્ગ સિવાય પણ આ વિધાન સમજવું. જેમકે – ગુરુવે, અ ન્ન, જળ = ઉપરની જેમ ચોવિસ કલાક પહેલા થઈ ગયેલ કાર્યને જણાવવા “ હ્યસ્તન ભૂતક લ’ વપરાય છે. ચેવિશ કલાકમાં થઈ ગયેલ ક્રિયાને “અદ્યતન ભૂતકાલ ” વપરાય છે. બોલનાર વ્યક્તિ ક્રિયાને જોઈ શકતે ન હોય, એવી ભૂતકાલની ક્રિયાને જણાવવા “ પરોક્ષ ભૂતકાલ' વપરાય છે.
તત્ર કુજા તહત છે -૨-૨ || પક્ષ ભૂતકાળના જ વિષયમાં ધાતુને “વસુ ” અને “કાન ?