________________
૩૯૦ } સિદ્ધહેમ – બાલાવમાધિની
तिलादिभ्यः स्नेहे तैलः ।। ७-१-१३६
=
ચિકાશ અર્થમાં, પષ્ઠી વિભક્તિવાળા તિલ વગેરે શબ્દને ‘ તેલ પ્રત્યય લાગે છે. ત્તિરસ્ય નૈઃ = તિરુ + તેજ = તિહતેહમ્ = તલનુ તેલ, સર્વક્ષ્ય સ્નેટ્ટઃ = સર્વોતેહમ્ = સરસવનું તેલ
તંત્ર ઘટતે કર્મષ્ઠઃ || ૭-૨-૨૩૭ ||
:
તે અમાં, સપ્તમી વિભક્તિવાળા કમ”ન્ શબ્દને 87 પ્રત્યય લાગે છે. વર્મ ઘટતે = t + ૪ = મેટઃ = કાય' કરવામાં
પ્રત્યન્તશીલ.
तदस्य सञ्जात तारकादिभ्य इतः ॥ ७-१-१३८ ॥
તેઅનુ. થયું એવા ષષ્ઠી વિભકતથમાં, પ્રથમા વિભક્તિવાળા તારક વિગેરે શબ્દને ‘ ધૃત પ્રત્યય લાગે છે. તારા સંગાતા શ્રય = તાર% + ત = તાશિત નમઃ = તારાઓ એના થયા— તારાઓવાળુ આકાશ, પુષ્પાળિ સત્તાતાનિ અક્ષ્ય = પુષ્પિતઃ તહઃ ફુલો એના થયા-ફુલાવાળું ઝાડ.
ગર્ગપ્રાનિનિ || ૭-૨-૧૩૧ ||
તે એનું થયું એવા ષષ્ઠી વિભત્યમાં, પ્રથમા વિભક્તિવાળા ગભ શબ્દને ‘ ધૃત ” પ્રત્યય લાગે છે. ધર્મ ગર્મ + કૃતઃ = ગમિતઃ વ્રીહિઃ = એને ગલ બધાયેલા છે એવા ચોખા.
સંજ્ઞાતઃ અન્ય = થયા. જેમાં ગભ
પ્રમાળામાત્રટ || ૭-૨-૪૦ ॥
તે એનુ એવા પઠ્ઠી વિભક્ક્સથ'માં, પ્રમાણુ સૂચક પ્રથમા
