________________
પૃષ્ઠો અધ્યાય ચતુર્થાં પાદ ૩૪૧
=
-
ચ હેતુ: ઉત્પાતઃ = सोमग्रहण + इक = सोमग्रहणिकः भूमि ધરતીકંપના ઉત્પાત થવામાં ચંદ્રહણ કારણરૂપ છે.
૫ઃ
પુત્રમ્ ચેયૌ ।।૬-૪-૧૧૪ ||
સયેાગરૂપ અને ઉત્પાતરૂપ હેતુ હોય તેા, ષષ્ઠી વિભક્તિવાળા હેતુરૂપ પુત્ર શબ્દને ય” અને ‘ ઈય.” પ્રત્યય લાગે છે. પુત્રચ હેતુ: યોગઃ = પુત્ર + ચ = પુણ્યઃ, પુત્ર +‡ય = પુત્રીયઃ =સુખ મેળવવામાં પુત્રને સયાગ કારણરૂપ છે, પુત્રસ્ય હેતુ: ઉત્પાતઃ = पुत्र्य, पुत्रीयः = કલહ થવામાં પુત્રના સંયોગ કારણરૂપ છે.
द्विस्वर - ब्रह्मवर्चसाद् योऽसङ्ख्या - परिमाणा - ऽश्वादेः || ૬-૪-૯૧ ||
(
= ધનવાન
સયેાગરૂપ અને ઉત્પાતરૂપ હેતુ હોય તે, સખ્યાવાચક શબ્દ, રિમાણવાચક શબ્દ અને અશ્વ વગેરે શબ્દ વર્જિત, ષષ્ઠી વિભકિત વાળા એ સ્વરવાળા શબ્દને તથા બ્રહ્મવĆસ્ શબ્દને યઃ પ્રત્યય લાગે છે. ધનસ્ય હેતુઃ સયોગ: = ધન + ય = ધન્ય વગેરે બનવા માં ધનના સયાગ કારણરૂપ છે, પ્રાવચેત્તા હતુઃ संयोगः = ब्रह्मवर्चस्यः બ્રહ્મતેજવાળા નાંનીને! સંચાગ થવામાં બ્રહ્મચ` કારણરૂપ છે. ભીંત તથા વસ્ત્રના માપને ‘ઉન્માનઃ કહેવાય, ઘી-દુધ વગેરેના માપને ‘ પરિમાણુ ” કહેવાય, દેરડી નગેરેના લંબાઈના માપને પ્રમાણ ઃ કહેવાય.
=
(
વૃથિવી–સર્વસૂમેરીશ–ાસોયામ્ || ૬-૪-૧૬ ॥
ઈશ અમાં, જ્ઞાત અથ'માં, સંયાગરૂપ અને ઉત્પાતરૂપ હેતુ અર્થાંમાં, ષષ્ઠી વિભક્તિવાળા પૃથિવી અને સવભૂમિ શબ્દને અન’
