________________
૩૨૮ ] સિદ્ધહેમ - બાલાવબોધિની
શબ્દને, નિવૃત્ત અર્થમાં તૃતીયા વિભકિતવાળા સમા શબ્દને, તથા ભૂત અને અધીષ્ટ અર્થમાં ચતુર્થ વિભકિતવાળા સમ શબ્દને ઈન પ્રત્યય લાગે છે. રામાં મં, તો વા = રૂમ + ન = સમાન =એક વર્ષ સુધી થનારો અથવા થયેલે, સમયા નિવૃત્ત =સમાન =એક વર્ષ વડે નિપજેલું, સમાથે મૂત, અધીરો વા = સમાનઃ = એક વર્ષ માટે પગારથી રાખેલ, એક વર્ષ માટે આદરપૂર્વક રોકેલ.
રાગ્યદા-વારા નિર્ધા / ૬-૪-૨૦ /
રાત્રિ, અહન, સંવત્સર અને સમા શબ્દ છે અને જેને અવા દ્વિગુણમાસમાં આવેલ કાલવાચક દ્વિતીયા વિભક્તિવાળા નામને ભાવી અને ભૂત અર્થમાં, તૃતીયા વિભકિતવાળા તે જ નામને નિવૃત્ત અર્થમાં. તથા ચતુથી વિભક્તિવાળા તે જ નામને ભૂત અને અધીષ્ટ અર્થમાં, વિકલ્પ “ઈને પ્રત્યય લાગે છે. જે રાત્રી માવી, મૃત વ = gિif= + ન = ઉદ્ધાત્રી, રિત્રિ + ફ =
ત્રિકા = બે રાત્રિ સુધી થનારૂં કે થયેલું, કૂષ્માં નત્રિખ્યાં નિવૃત્ત = બ્રિાત્રીui via = બે રાત્રિ વડે નિપજેલું, ઢાખ્યાં રાખ્યાં મૂત, ધીણો વા = દૂત્રણ તૈત્રિ =
બે રાત્રિ માટે પગારથી રાખેલ, બે રાત્રિ માટે આદરપૂર્વક રોકેલ. તે અર્ન માથી મૂતો ઘા = દૂધન, કુદ્ધિવાર = બે દિવસ સુધી થનારે અથવા થયેલે, ખ્યાં ચોખ્યાં નિવૃત્ત =ચીના, zaz =બે રાત્રિવડે નિપજેલું. ફૂખ્યાં અદમ્યાં મૂત, અદ વા = બે દિવસ માટે પગારથી રાખેલ, બે દિવસ માટે આદરપૂર્વક રોકેલ ટ્રે સંવરે માવી, મૂતે વા = કૂિસંવત્સરી, દ્ર સાંવત્સરિકા = બે વર્ષ સુધી થનાર અથવા થયેલ, દૂખ્યાં संवत्सराभ्यां निवृत्तः = द्विसंवत्सरीणः, द्विसांवत्सरिकः = બે વર્ષ વડે નિપજેલું, prખ્યાં સંવત્સTખ્યાં મૂર,