________________
૧૪૬ ] સિદ્ધહેમ – બોલાવર્ધિની
પૂરીને-પાથરી બેસે છે. કપૂર = પેટ ભરીને–બરાબર ખાઈને સૂવે છે.
वृष्टिमाने ऊलुक् चास्य वा ।। ५-४-५७ ॥
પૂર્વકાળની અને પરકાળની બન્ને યિાને કર્તા એક જ હોય અને બને ક્રિયાને પરસ્પર યોગ્ય સંબંધ હોય તે, કર્મરૂપ શબ્દથી પર આવેલ એવા પૂર ધાતુને “ણમ્ પ્રત્યય વિકલ્પ લાગે છે. જે આખા વાયદ્વારા વરસાદનું માપ જણાતું હોય તો, અને હમ પ્રત્યયના ગમાં પૂર ધાતુના ઊ ને વિકલ્પ “લુક' થાય છે. અથવા પૂરના સ્થાને “ ” થાય છે. જે + ક્ + 1 + [ + કામ = un, sgp ઘા ઝુષ્ટો મેઘ = ગાયના પગના પડેલા ખાડામાં જેટલું પાણી ભરાય તેટલે વરસાદ વરસ્ય.
__ चेलार्थात् क्रोपे ॥ ५-४-५८ ॥
પૂર્વકાળની અને પરકાળની ક્રિયાને કર્તા એક જ હોય, અને બને ક્રિયાને પરસ્પર યોગ્ય સંબંધ જણાતો હોય, તથા વસ્ત્રવાચક અથવા વસ્ત્રવિશેષવાચક કર્મરૂપ શબ્દથી પર આવેલ યન્ત કન્ય ધાતુને “ણુ પ્રત્યય વિકલ્પે લાગે છે. જે વરસાદનું પ્રમાણ જણાતું હોય તો. ૮૦૨ પૈ - પં શૃંsો મેઘ = કપડું પલળે એટલે વરસાદ વરસ્યો. વત્રો કૃ દ = વસ્ત્ર પલળે એટલે વરસાદ વરસ્યો. ઘણવિશેષ-વૃઢi કૃ = કંબલ ભીંજાય એટલે વરસાદ વરસ્ય.
જોત્ર-પુકાર ના | પત્રક-પ છે પૂર્વકાળની અને પરકાળની બન્ને ક્રિયાને ર્તા એક જ હોય, અને બન્ને ક્રિયાને પરસ્પર ઉચિત સંબંધ જણાતો હોય તે, ગોત્ર
