________________
૯૨ ] સિદ્ધહેમ – ખાલાવાધિની
ન્યારો નવા || પ્-૩-૨૪ ||
ભાવ અમાં અને કર્તા ભિન્ન કારક અમાં નિ ઉપસગ સહિત અદ્ ધાતુને અલ્ પ્રત્યયાન્ત એવા ન્યાદ શબ્દ વિકલ્પે નિપાતન' થાય છે. યજ્ઞમ્-ન્યા, નિવૃત્ત =નિરતર ખાવુ સમ્—નિ-યુવાવું થમઃ || -રૂ-૯ ||
ભાવ અર્થાંમાં અને કર્તા ભિન્ન કારક અઈમાં સમ્, નિ, વિ અને ઉપ ઉપસગ સહિત યમ ધાતુને ‘ અલ્ ’ પ્રત્યય વિકલ્પે લાગે છે. ૩૮૬ થમ્ = પંચમનમ્ = સમ્ + થમ્ + અહ્ + નિ=સંયમઃ = સંયમ. નિયમનમ્ = નિયમઃ = નિયમ. વિયમનમ્ = નિયમઃ એક વાંભ એક પ્રકારનું માપ. ઉપચમનમ્ = ૩૫યમઃ = કન્યાના સ્વીકાર - પરણવું. પક્ષે -સંયમ, નિયામ, વિટામાં, ઉપયામાં
નૈનેટ્-ગર્-પ—વન-ળઃ || ૧-૩-૨૬ ॥
=
નિ ઉપસગ` સહિત નદ્ વગેરે ધાતુને, ભાવ અથમાં અને કર્તા ભિન્ન કારક અમાં વિકલ્પે ‘ અલ્ ” પ્રત્યય લાગે છે. ૨૦૨ ર્ -નિનનમ્ = નિ + વ્ + અહ્ + લિ = નિન, નિનાઃ અવાજ. ૨૧૭ ૫૬ – નિનમ્ = નિર્, નિશાર્ = અવાજ, ૨૨૨ ૫૪ – નિટનમ્ - નિપટ, નિપાટઃ સ્વન – નિશ્ર્વતમ્ = નિસ્વ:, નિસ્વાનઃ = નિશાન ડંકો. ૨૭૬ ાળ – નિળનમ્ = નિદ્દઃ, નિષ્ઠાનઃ = અસષ્ટ અવાજ.
અવાજ. ३२७
=
મૈંને છળઃ ॥ ૧-૩-૨૭ ||
ભાવ અર્થાંમાં અને કર્તા ભિન્ન કારક અ॰માં, કણ્ ધાતુને, વીણાના અવાજ એવા અર્થમાં વિકલ્પે * અલ” પ્રત્યય લાગે છે. પ્રીતમ્ = પ્રળ, પ્રધ્ધાળઃ વીનાયાઃ = વીણાના અવાજ.