________________
સિદ્ધહેમ બાલાવબોધિની
શબ્દ અને કતિપય શબ્દ સંબંધિ જે જ, તેને વિકલ્પ છે? આદેશ થાય છે. | (જેમ + = = = + ૬ = Rછે. જેમા = અર્ધા. જે કોઈના નામ તરીખે આ શબ્દો વાપરવામાં આવ્યા હોય તે આ સૂત્ર લાગતું નથી).
જે વા છે ?-ક-૨ દ્વન્દ સમાસમાં રહેલા અકારાન્ત સર્વાદિ જે નામ તત્સંબંધી જે જર્, તેને ઈઆદેશ વિકલ્પ થાય છે.
(પૂર્વોત્તw =[ પૂર્વ + ૩.+ (૬) Jપૂર્વોત્તર, પૂર્વોત્તર = પૂર્વ અને ઉત્તર ),
ન જ િ –૪–૨૨ છે. દ્વન્દ સમાસમાં રહેલા જે સર્વાદિ, તે સર્વાદિ ગણાતાં નથી. અર્થાત તેને સર્વાદિ કાર્ય થતું નથી.
पूर्वश्चापरश्चानयोः समाहारः पूर्वापरम् , तस्मै-[पूर्व + અv+ ()] પૂર્વોત્તર = પૂર્વ અને અપર માટે). તૃતીયાત્તાર પૂasa યોજે છે ૨-૪-રૂ |
ત્રીજી વિભક્તિવાળા નામથી પર રહેલ જે પૂર્વ અને અવર શબ્દ, તેને ત્રીજી વિભકિતવાળા નામની સાથે યોગ હોય ત્યારે સર્વાદિ ગણાતાં નથી; અર્થાત તેને સર્વાદિ કાર્ય થતું નથી,
(માન પૂર્વાદ = [માર + પૂર્વ + ૪ (૨) ] મારપૂર્વાદ = મહિનાથી પહેલા માટે).
તીર નિરો વા | ૨-૪-૪ છે. તીય પ્રત્યયાન્તવાળા નામ હિત કાર્ય (છે, કસિ, હસું અને
