________________
४५२ ]
સિદ્ધહેમ બાલાવબોધિની
+
+
अस्तेः सि हस्त्वेति ॥ ४-३-७३ ॥
અસ્ ધાતુના સકારને, સકારાદિ પ્રત્યય લાગેલ હોય તે લુક થાય છે, અને એ પ્રત્યય લાગેલ હોય તે સકારને “હ” આદેશ थार . ११०२. असक - अस् + सि = असि = j७. व्यति + अम् + से = व्यतिसे = तेने पहले तुं. वि + अति + अस + ए = व्यति + इ + ए = व्यतिहे = तेने थाने . भावयाम् + अम् + ए-भावयाम् + आह + ए भावयामहेभ भावना ४२१. दुह-दिह-लिह-गुहो दन्त्यात्मने वा सकः ॥ ४-३-७४ ॥
આદિમાં દત્ય અકારવાળા આત્મપદના પ્રત્યયો લાગેલ હોય તો દુહૂ વગેરે ધાતુને લાગેલ સફ પ્રત્યયને વિકલ્પ “લુક થાય છે. ११२७. दुहीक - अ + दुह + सक् + त = अदुग् + त-अदुग्ध, अदुह् + सक् + त + अदुक् + ष + त = अघुक्षत = तेणे होयु, ११२८. दिहींक - दिग्ध, अधिक्षत = तेथे लायु. ११२९. लिहीक - अ + लिह + सक् + थासू = अलीढाः, अलिक्षथाः = ते माटयु. ९३५. गुहौग - नि + अ + गुह् + सक + वहि = न्यगुवहि, न्यधुक्षावहि = २१ मे १ २.यु.
स्वरेऽतः ॥ ४-३-७५ ॥ स्वरादि प्रत्यय ५२ छti, साना सानो दु' थाय . अ+ दुह् + सक् + आताम् = अघुक + सू+आतोम्-अधुक्षाताम् = त नेणे होय.
दरिद्रोऽद्यतन्यां वा ॥ ४-३-७६ ॥ અદ્યતની વિભકિતના પ્રત્યય લાગતાં, દરિદ્રા ધાતુના અન્ય
