________________
સિદ્ધહેમ બાલાવબોધિની
૪૩૫ ]
Fાવિત છે ૪--ર૦ | ધાતુથી પર વિધાન કરાયેલ વિત સંજ્ઞક ભિન્ન જે શિત સંજ્ઞક પ્રત્યયો “ડિત જેવા ” થાય છે. ૨૦૭૪, રું- રૂ + ત૬ = કુતર =તેઓ બે જાય છે. ૨૫૦૮. હુ – +% + રિશીurrત્તિ = તે ખરીદે છે. ડિત જેવો થવાથી ઈકારને ગુણ ન થયો.
इन्ध्यसंयोगात् परोक्षा किद्वत् ॥ ४-३-२१ ॥
ઈબ્ધ ધાતુથી તથા સંગીત ભિન્ન ધાતુથી પર વિધાન કરાયેલ વિત સંસક ભિન્ન પરેક્ષા વિભકિતના પ્રત્યય “કિત જેવા ” થાય છે. ૨૪૬૮. ગિરિ - નમ્ + + = રમી = તેણે દીપાવ્યો. ૮૮૪. આંખ – ની + કૂ =નિનિ + ૩ = નિષ્ણુ = તેઓ લઈ ગયા. અહિં કિત જેવા થવાથી ઇ ત્યાં “નો વ્યસનથo [ ૪–૨–૧] ) એ સૂત્રથી નારનો લોપ થયો અને પહેલા નિના ઇકારને ગુણ ન થયો.
દ વા છે ?-રૂ-૨૨ | સ્વજૂ ધાતુથી પર વિધાન કરાયેલ વિત સંજ્ઞક ભિન્ન રિક્ષા વિભકિતના પ્રત્યે વિકલ્પ “કિત્ જેવા થાય છે. ૨૪૭૨. વૃશ્ચિત - as + ૬ = રે, સહ્ય = સંગ કર્યો. તિ જેવો થવાથી ન ને લોપ થયો. કિત જેવો ન થવાથી ન નો લેપ ન થયો. - નશો ચુપાયે તા િવતવા છે ૪--૨૩ ||
જકારાત ધાતુ અને ન ધાતુમાં ઉમાન્ય નકાર હોય છે, ત્યાર બાદ લાગેલ તારાદિ જે કતા પ્રત્યય તે “કિત્ જેવો ” વિકલ્પ થાય છે. ૨૨૮૨. રીંa - rદ્ + = સ્વા, નવા