________________
સિદ્ધહેમ બાલાવબોધિની
૩૬૩ ]
નિઃ પ્રાણાયા છે છ–રૂર છે પરીક્ષા વિભકિતના પ્રત્યય લાગે ત્યારે, દે ધાતુનો “દિગિ - આદેશ થાય છે અને તેના યોગમાં કિર્ભાવ થતો નથી. . - + પ = વિનિ + પ = વિ = તેણે અથવા મેં પાલન કર્યું.
તે વિવાદ વધ્યું છે ક–૨–૩રૂ પ્રેરણા અર્થવાળો ણિ પ્રત્યયાત પર ધાતુને સ્થાને ડ પ્રત્યય લાગે ત્યારે “પી...” આદેશ થાય છે અને તેના યોગમાં કિર્ભાવ થતો નથી. ૨. vi- વિનંgયુ = 4 + + = અપાય + + 7 = + અ + 7 = પથર્ = તેણે પાયું. મકે દિન દો ઘઃ પૂર્વાન છે ક--રૂક
ડ વર્જિત પ્રત્યય પર છતાં, હિ અને હન ધાતુનો દ્વિભાવ થયે છત, પૂર્વથી પર-બીજા નંબરના હું ને “ઘુ ” આદેશ થાય છે. ૨૨૧૬ હિંદુ- 1 + gિ + ળ = 1 + fiદ + અ = 9 + નિધિ + ગ = પ્રાનિધાય = તેણે કહ્યું.
જિક સ–પરોક્ષ / ૪--રૂપ છે. સન પ્રત્યય અને પરિક્ષા વિભક્તિના પ્રત્યય લાગ્યા હોય ત્યારે જિ ધાતુને કિર્ભાવ થયે છતે, પ્રથમ અક્ષર પછીના બીજા અક્ષર
ગિન 2 આદેશ થાય છે. ૧. હિં - તુમછિનીતિ =ગિરિ + સન + ત્તિ = નિરિ + 9 + રિ = વિધિષત્તિ = જય પામવાને ઈચ્છે છે. fક + = વિ + નિ + પ = વિનિનિ + પ = વિનિન + = વિનિ= તેણે અથવા મેં વિજય મેળવ્યો.
