________________
સિદ્ધહેમ બાલાવબોધિની
૩૧૫ ]
તે, કર્તા અર્થમાં “આમને પદ” થાય છે. રૂ૮૬ ચÉ - બાય
છ =લાંબુ કરે છે. ૨૦૦. 7 = આ = આધાત કરે છે. ગાય છd, માદરે વા ઘર = પગને લાંબા કરે છે અથવા પગને આધાત કરે છે.
સુરતઃ || રૂ-રૂ-૮૭ | વિ અને ઉદ્ ઉપસર્ગ સહિત તપ ધાતુને, કર્મ પ્રયોગ જણાવેલ ન હોય તે, તથા પોતાના અંગરૂપ કમ પ્રયોગ હોય તો, કર્તા અર્થમાં “આત્મપદ થાય છે. રૂરૂરૂતિ – વિતરે, ૩ત્તને
વઃ = સૂર્ય તપે છે, સૂર્ય ખૂબ તપે છે. વિતરે, ૩ત્તને infજમ્ = કર્તા પોતાના હાથને તપાવે છે, ખુબ તપાવે છે. अणिक्कर्म णिककतकाष्णिगोऽस्मृतौ ॥ ३-३-८८ ॥
જે સ્મરણ સૂચક અર્થવાળા ધાતુ ન હોય તે, અણિક – અપ્રેરક અવસ્થાનું જે કર્મ હોય તે, સિફ + ક ક – પ્રેરક અવસ્થામાં કર્તા હોય તો, પ્રેરક સૂચક ણિગ પ્રત્યયાત ધાતુને “આમને પદ) થાય છે. ૧૮૮. દર્દ = તપાઃ તમારોgત = મહીવત હાથી ઉપર ચડે છે, તાજ હૃતિપાન સિત બાદ = હાથી ઉપર ચડનારા મહાવતને હાથી પોતાની ઉપર ચડાવે છે. ( ઉપરના પ્રથમ વાકયમાં અપ્રેરક અવસ્થાને કમ હાથી છે. જ્યારે બીજા વાક્યમાં પ્રેરક અવસ્થાને કમ રૂ૫ હાથી કર્તા છે, માટે આત્મને પદ થયું.) આ સૂત્રમાં જણાવેલ ણિર્ અને ફિ પ્રત્યય છે. તે ણિ પ્રત્યય દ્વારા પ્રેરણું અર્થમાં “ પ્રથso [ ૩-૪-૨૦] ) એ સૂત્રથી જણાવેલ ણિગ પ્રત્યય જ લેવાને છે. પરંતુ શુદિo
[ ૩-૪-૨૭] એ સૂત્રમાં જણાવેલ ણિર્ પ્રત્યય, તથા જિજ્ઞ વહુo “[ ૩-૪-૪૨] 2 એ સૂત્રમાં જણાવેલ હિચ પ્રત્યય
