________________
૨૮૨ ]
સિદ્ધ્હેમ બાલાવધિની
સચ કોડન્યાવૈં ॥ ૩-૨-૨૪૩ ||
બહુવ્રીહિ સમાસમાં રહેલ સહુ શબ્દને, ઉત્તરપદ પર છતાં, વિકલ્પે ‘ સ ’. આદેશ થાય છે. સુમેળ સજ્જ =
सपुत्रः, सहपुत्रः
પુત્રની સાથે.
=
નામિ ॥ ૩-૨-૧૪૪ ||
6
બહુવ્રીહિ સમાસમાં રહેલ સહ શબ્દને, ઉત્તરપદ પર છતાં, સંજ્ઞાતા વિષય હોય તો સઃ આદેશ થાય છે. અશ્વસ્થેન સહિત વનમ્ = સાશ્વત્થે વનમ્ = વનનું નામ છે.
અદયાધિ ॥ ૩-૨-૨૪૧ ॥
'
બહુવ્રીહિ સમાસમાં રહેલ સહ શબ્દને, અદશ્ય અને અધિકવાચક શબ્દરૂપ ઉત્તરપદ પર છતાં ‘સ' આદેશ થાય છે. મશિના લદિત જોતમ્ = અન્નિષ્ઠોતમ્ = અગ્નિવાળા કબુતર કબુતરના જઠરમાં અદશ્ય – ન દેખાતી અગ્નિ રહેલ છે.
ગાઇડથીમાને ના રૂ-૨-૪૬ ||
અવ્યયીભાવ સમાસમાં રહેલ સહ શબ્દના, કાલવાચક ભિન્ન શબ્દરૂપ ઉત્તરપદ પર છતાં ‘સ” આદેશ થાય છે. વાળઃ સંવત્ સહ = સંવતઃ સાધૂનામ્ =સાધુઓની મુડી બ્રહ્મચય' છે.
ગ્રન્થાન્ત || રૂ-૨-૧૪૭ ||
ા પયીભાવ સમાસમાં રહેલ સહુ શબ્દનો, ગ્રન્થના અન્ત એવા અર્થસૂચક શબ્દરૂપે ઉત્તરપદ પર છતાં સ આદેશ થાય છે. कलामन्तं कृत्वा सह = सकलं ज्योतिषमधीते = સંપૂર્ણ
6
