________________
સિદ્ધહેમ બાલાવબોધિની
૧૯૩ ]
प्या पुत्र - पत्योः केवलयोरीच तत्पुरुषे ॥२-४-८३ ।।
મુખ્ય આપત્ત – જેને અને આપ પ્રત્યય છે એવા બ (ખા) પ્રત્યયને, કેવલ–એકલે જ પુ અને પતિ શબ્દ પર છતાં, તપુરૂષના વિષયમાં સ્ત્રીલિંગી કરવાના હેય તે “ઇ” (દીર્ધ ઈ) આદેશ થાય છે. અર્થાત્ ખ્યા ને બદલે ઈચું થાય છે. કારણકાર પુત્ર = પાયા + + પુત્ર = હારી જ રૂર = કારીપગીનો પુત્ર.
fact # ૨-૪-૮૪ મુખ્ય આપત્ત જે ળ (ગા) તેને, કેવલ બન્યુ શબ્દ પર છતાં, બહુમહિ સમાસના વિષયમાં સ્ત્રીલિંગી કરવાનું હોય તો ઈચ' આદેશ થાય છે. જાથા રપુરા =
વધુ = કારીગધીને પુર જેનો ભાઈ છે.
મા-માતૃ-વ પ ૨-૪-૮૧ મુખ્ય આપત્ત એ બા પ્રત્યયને, બહુબ્રાહિ સંમાસના વિષયમાં, કેવલ માત, માત્ર અને માતૃક શબ્દ પર છતાં સ્ત્રીલિંગ કરવાનું હોય તે વિકલ્પ ‘ઈ’ આદેશ થાય છે. વાયા થા માતા જી = રોમિાતઃ જિજsણામ = જેની માતા કરીષગબ્ધી છે એ.
अस्प ङ्यों लुक ।। २-४-८६ ॥ અકારાન્તનામના અકારને, ડો પ્રત્યય પર છતાં “લુફ થાય
