________________
કોલેજની નવયુવાન કુમારિકા જોઈને જેમ યુવાન ખેંચાઈ જાય તેમ. પરમાત્મા તેને ખૂબ ગમવા માંડે. મંદિરમાંથી ખેંચીને તેને બહાર કાઢવો પડે. પરમાત્મા પાસે પહોંચતો થઈ જાય. પરમાત્મા સિવાય તેને સંસારની ચીજો ન ગમે. આ પ્રીતિઅનુષ્ઠાન કહેવાય.
પ્રેમનો સંબંધ પહેલાં શરૂ થાય. ભક્તિ અનુષ્ઠાન હજુ દૂર છે. આનંદધનજીએ ગાયું, ઋષભજિનેશ્વર પ્રીતમ માહરો રે, જિનપદ્મિનીમન પિયુ વસે, નિધનીય હો મન ધનકી પ્રીત. એમ પરમાત્મા મનમાં વસી જાય. મીરાંએ ગાયું, પરણી હું પ્રીતમ પ્યારો. રંડાવાનો ભય વાર્યો, મુખડાની માયા લાગી રે... મોહનતારા. સ્ત્રીના મનમાં હંમેશાં ભય હોય, હાય પતિ ચાલ્યો જશે તો? જગતના માણસને આ રીતે પ્રેમ હોય ત્યાં . ભય રહેવાનો જ.
મીરાંએ અજર, અમર સાથે પ્રીતિ બાંધી. અવિકારી સાથે પ્રેમ બાંધ્યો. મીરાં આખી રાત નાચતી હતી. ગાંડી, બેભાન બની જતી. રામકૃષ્ણ પરમહંસ મંદિરમાંથી નીકળતા તો શિષ્યો જય મહાકાલી ન બોલતા. કારણ માનું નામ સાંભળતાં જ તેઓને સમાધિ લાગી જતી.
તમારા રોમેરોમમાં મહાવીરનું નામ ગુંજે છે? પેથડમંત્રી આંગી ચેને બહાર માણસ ઊભો રાખે. અને બે કલાક રાજમહેલમાં નહિ આવે તેવી સૂચના કરે. રાજાએ માળીના સ્થાને ડ્યુટી કરી, પણ આડા અવળાં ફૂલો આવવાથી પોલ પકડાઈ ગઈ. માળીના સ્થાને રાજાને જોઈને મંત્રી ચમક્યા.
રાજા ખુશ થઈને બોલ્યા, યુદ્ધની નોબત વાગે તો પણ આ ભક્તિના ટાઈમે તમારે રાજમહેલમાં આવવું નહિ. નક્કી સૂચના કરી દીધી. પરંતુ આ બધું ક્યારે બન્યું? પેથડને પ્રભુભક્તિ વ્હાલી હતી તો જ. માણસ હવા ખાવા, રખડવાના બહાને મહાબલેશ્વર, ઊઠ્ઠી, માથેરાન, માયસોર આદિ સ્થાને પહોંચી જાય છે, પણ રાણકપુરજીના શાંત, મનોરમ મંદિરમાં બેસીને તેને ભક્તિ-ઉપાસના કરવી ગમતી નથી. તીર્થમાં જાય તો ય, ખાવાનો, ધરમશાળાનો ઉતરવા વિગેરેનો રઘવાટ શાંત થતો નથી.
રાવણ પોતાની સોળહજાર રાણીઓને લઈને અણપદતીર્થે પહોંચ્યો છે. ભગવાનને જોતાં ગાંડો બની ગયો છે. મંદોદરી પાસે નૃત્ય કરાવે છે, પોતે વીણા બજાવે છે, શાંતિના સ્થાને આવો સુંદર લાભ લીધો. સત્તરભેદી-પૂજામાં આ નૃત્યપૂજા છે. દુનિયાના પડદા પર નવરાત્રિના ગરબા રમાય છે. દેરાસરમાં નાચતાં તેને શરમ આવે છે. પડદા ઉપર તેને શરમ નથી આવતી.
કરે મંદોદરી નાટક, રાવણ તત બાવે, માદલ વીણા તાર તંબૂરો, પગ પગરવ ઠમઠમકાવે રે... ભક્તિભાવે એમ નાટક કરતાં. મોરમેશની જેમ. મુજ મનામાં તું વસ્યો રે, ક્યું પુષ્પોમાં વાસ.. અલગ ન રહે એક ઘડી રે.. સાંભરે શ્વાસોશ્વાસ.... રાવણે દ્રવ્યભાવશું ભક્તિભાવ નવિ બંડી, તો અક્ષયપદ સાધીયું રે...
મયૂરને મેઘ, ચકોરને ચંદ્ર, માલતી મન જેમ ભમર તેમ ભક્તને ભગવાન વ્હાલો છે. ભક્ત ભગવાનને જોઈને મોરની જેમ નાચી ઊઠે છે. રાવણ વીણા વજાવે છે અને તાર તૂટ્યો. પણ મંદોદરીના નૃત્યમાં ભંગ ન થાય તેથી લઘુલાઘવી કળાથી, પગની નસ તોડી પણ પ્રભુની ભક્તિ ચાલુ રાખી. માર્ક કોને આપવા? મંદોદરીને કે રાવણને? રાવણે તીર્થંકર નામકર્મ ઉપાર્યું.
તસ્વાલે કા કા ૦ ૬૬