________________
બ્રહ્મચર્ય સલામત રાખવા સાધુને પણ કહી દીધું છે કે ૮૦ વર્ષની ડોસી મરી ગઈ હોય અને આગ ઉપર ચિતામાં મૂકાઈ હોય ત્યારે પણ જોવાની તારે મનાઈ છે. સાઠ વર્ષના ડોસા પણ અભિનેત્રીને ફાડી આંખે જોવે છે. આવું ધ્યાન જો અરિહંતનું થાય તો બેડો પાર થઈ જાય.
બલવાન ઇન્દ્રિયગ્રામ : વિદ્યાંસ અપિ કર્ષતિ.
જૈમિનીના ગુરૂ વ્યાસદેવ હતા. જૈમિની વિદ્વાન હતો, ગુરૂ કહેતા હતા કે ઇન્દ્રિયનો સમૂહ બળવાન છે અને વિદ્વાનને પણ ખેંચી જાય. જ્યારે જૈમિની કહેતો, ના વિદ્વાનને ન ખેંચે. કારણ શરીરની અશુચિ અસારતા વિદ્વાન જાણે છે. ગુરૂ-શિષ્યનો વાદ ચાલ્યો, ગુરૂ હવે નદીકિનારે વિચાર કરવા ગયા. આ તરફ જૈમિની એકલો છે. રાત્રે જાપ કરી રહ્યો છે. રાત્રે વરસાદ પડ્યો.
તે અવસરે એક સ્ત્રી રડી રહી છે. તે બહાર નીકળ્યો. બૂમ પાડી, એય, અહીં આવ. સ્ત્રી આવી. જૈમિની તેને જોતાં જ હલી ગયો. વિષયની ચળવળ શરૂ થઈ ગઈ. પૂછવાની શરૂઆત કરી. તમે ક્યાંનાં છો ? તમારૂં નામ શું ? પરણેલાં કે કુંવારાં ? પેલી તો બિચારી શાંત હતી. જૈમિની ઊઠ્યો, તારો ઘુંઘટ ખોલ. સ્ત્રીએ ન ખોલ્યો. અને જૈમિનીએ ખોલ્યો, તો પોતાના દાઢીવાળા ગુરૂ જ નીકળ્યા. જૈમિની કાનબૂટ પકડી ગયો. સ્ત્રીપુરૂષને એકત્ર રખાય નહિ આ વચન સાચું લાગ્યું.
ન
એક શકડાલનંદન, નેમિનાથે પણ ગિરનારની ગુફા પકડી. વિજાતીયદોષથી નિર્દોષ રહી શકાય નહિ. પ્રેમ આત્મિક ટકે નહિ. કોઈ કોઈના વિના રહી શકતું નથી તે વાત ખોટી છે. બધા બધા વિના જીવી શકે છે. બધા ભૂલી જતા હોય છે અનંતા ભવોમાં કેટલા પ્રેમ કર્યા ?
અનંતીવાર લોહીના સંબંધ થયા. બધાંયને ભૂલી ગયા છીએ. દરિયો અગાધ હોય, પ્રેમ અગાધ ન હોય. રામના ઘરમાં આવેલી સીતાની લોકવાયકા ચાલી કે, સીતા છ મહિના રાવણને ઘેર રહી આવી
તો
શુદ્ધ ન હોઈ શકે. આ સાંભળી રામે વિચારણા કરી કે, નીતિનાં મૂલ્ય ન હણાય. મૂલ્ય સૌથી મહાન છે, કોઈક કહેશે કે, આવી કુલટા સ્ત્રીને ઘેર ન રખાય. જગતમાં આનો અપવાદ ફેલાશે. માટે જંગલમાં લઈ જાઓ. ગર્ભવતી સીતાને આ રીતે આ પણ અતિ ઉપાધિ આવી. જગતે કાદવ ઉછાળ્યો. પછી બે પુત્ર જનમ્યા, મોટા થયા. હવે ઘેર લાવવા કહે છે. અને રામ વિચારે છે કે, હવે અગ્નિપરીક્ષા કર્યા વિના ઘેર ન લવાય. પરીક્ષા લીધી. આગ પાણી થઈ ગયું. શુદ્ધ થઈને બહાર નીકળ્યાં. સતી-માનો જયકાર કર્યો, · પાણી ઘણાં ઉછળ્યાં, લોકોએ પ્રાર્થના કરી, બચાવો અને સતીએ પાણી ઉપર હાથ ફેરવ્યો પાણી વળી
ગયાં.
સીતાદેવીનો જયજયકાર થઈ ગયો. સીતાને પાંચ પાંચ ઉપાધિ આવી ગઈ. પણ એ ઉપાધિમાં મનને સહજપણે તેમણે કેળવી રાખ્યું હતું. માટે દુ:ખને ઝીલવાની તાકાત રાખો. જીવન છે તો ઠોકરો વાગવાની
જ.
સંપૂર્ણ સુખ તો સિદ્ધિગતિ સિવાય છે જ નહિ. માટે સહન કરવાની, ઠોકર ખાવાની વૃત્તિ કેળવતા
જાઓ.
સુંદર સુવાક્યો.
સન્નારીનાં ચાર સુલક્ષણો ઃ (૧) હસતું મુખડું (૨) ઉદાર હાથ (૩) મધુર વાણી (૪) વર્તનમાં વિનય. માતૃહસ્તેન ભોજન, માતૃમુખેન શિક્ષણ ...
એ તત્ત્વાર્ય કારિકા