________________
- પ્રવચન દશમું : તત્ત્વાર્થકારિક સમ્યગદર્શન શુદ્ધ, યો જ્ઞાન વિરતિમેવ ચાખોતિ
દુખનિમિત્તમપીદ, તેન સુલબ્ધ ભવતિ જન્મ..૧ . ભગવાન ઉમાસ્વાતિજી મહારાજ તત્ત્વાર્થકારિકામાં જણાવે છે કે, સઘળા ય દુઃખનું કારણ જન્મ છે. જે જન્મને મીટાવી દે છે, તેને દુઃખના સંતાપ નડતા નથી. પણ પ્રયત્નો હજુ સાચા થતા નથી.
આપણું સંશોધન એ છે કે, પૈસા નથી તેથી અમે દુ:ખી છીએ. શાસકારની ઘટના જુદી છે. જન્મ છે, માટે જ દુઃખ છે.
તમને પૈસા છે એનો પ્રોબ્લેમ નથી પણ પૈસા ઓછા છે, માટે દુઃખ છે. પાંચ ક્રોડવાળાને પૂછો ! તને સુખ છે ! અભિસાઓ દરેકની ઊભી ને ઊભી છે.
જન્મ-જરા રોગ શરીર નથી તો રોગ નથી, શરીર નથી તો ઘડપણ નથી. દરેકને જવાની ગમે પણ તે ટકતી
નથી.
યોગશાસ્ત્રમાં શ્રી હેમચંદ્રસૂરિજીમહારાજા જરાના ત્રણ દોષ બતાવે છે.
(૧) ઊંઘ ઓછી થઈ જાય (૨) કફ વધી જાય. (૩) પરાભવ. તિરસ્કાર. - ઘડપણ આકરૂં છે. ખોરાક ખાધેલો પચે નહિ. ઘરડાને સારું સારું ખાવાના કોડ થાય. હજમ થાય નહિ ને ખાધે રાખે. લોહીના બદલે કફ જ થાય. લોકો માન ન આપે, તિરસ્કારે. ઘડપણમાં આ ત્રણ કુલક્ષણો છે. બહુ જીવદયા પ્રાળીને આવ્યા હોય, તે છેલ્લા દિવસ સુધી પુસ્તક વાંચી શકે. જયણા પાળી શકે. માનભેર રહી શકે.
'નિમિત્ત ન હોય તો કર્મ ઉદયમાં ન આવે. અત્યારે તો નાનપણથી જ ચશ્માના નંબર વધી ગયા છે. પહેલાં ડિલીવરી ઘેર કરાવતા. હવે રોગના ઘર જેવી હોસ્પિટલમાં કરાવે. લાઈટમાં જન્મ થવાથી આંખો કાચી પડી જાય. નાની વયમાં ટી.વી. મળી જાય એટલે આંખો કાચી થઈ જ જાય. બિલાડીને સેન્સ હોય માનવને નથી. * બિલાડીએ ચાર બચ્ચાને જન્મ આપ્યો. સંશોધનકારે તે બચ્ચાંને ટી.વી.નાં કિરણો નીચે રાખ્યાં, બિલાડીને તે અવસ્થામાં રાખેલી, તેમાંથી ત્રણ બચ્ચાં આંધળાં હતાં. ગર્ભના સંસ્કાર જીવને પડે છે. કલ્પસૂત્રમાં સુંદર વર્ણન છે. વડેરી સ્ત્રીઓ કેવી સુંદર શિખામણ આપે છે.
અતિ સર્વત્ર વર્જયેત , અતિશોક, અતિહાસ્ય ન કરજો. હસવાથી ગર્ભ વાયડો થાય છે. પછી મોટો થઈને જોકર બને છે. બાબલાનો વાંક કે તેની માનો !
નવલાખ નવકાર મા ગણે તો ગર્ભ પર તેની અસર પડે છે. શિવાજી ગર્ભમાં હતા ને જીજાબાઈએ રામાયણનું અરણ્યકાંડ સંભળાવ્યું હતું. જો શિવાજી ન હોત તો આખું મહારાષ્ટ્ર કેવું હોત? બળવાન બન્યા તેનું કારણે માતાની ધાર્મિકતા જ હતી.
આપણે ઘડપણને તિરસ્કારીએ છીએ પણ જન્મને રોકવાથી જ ઘડપણ રોકાશે. પુનરપિ જનનું પુનરપિ મરણ, પુનરપિ જનની જઠરે શયન... ચારગતિ અને ચોરાશી લાખ યોનિ છે.
તાવો કે દા. - • - ૩