________________
. અનિવૃત્તિકરણમાં પ્રવેશે છે ત્યારે આત્મા મિથ્યાદષ્ટિ છે. પ્રવેશ્યાં પછી એક અંતર્મુહૂર્ત સુધી તે મિથ્યાદષ્ટિ છે. એ પછી સમ્યકત્વની નિશ્ચિત પ્રાપ્તિ થાય છે.
અનિવૃત્તિકરણની બે અવસ્થાઓ છે. પહેલી અવસ્થા એક અંતર્મુહૂર્ત પ્રમાણની છે અને તે મિથ્યાત્વના ઉદયથી વાસિત છે. બીજી અવસ્થા પણ એક અંતર્મુહૂર્ત પ્રમાણની છે પરંતુ તેમાં મિથ્યાત્વનો અંશમાત્ર પણ ઉદય હોતો નથી.
અનિવૃત્તિકરણનું પહેલું અંતર્મુહૂર્ત અનાદિ મિથ્યાત્વનું છેલ્લું અંતર્મુહૂર્ત છે. આ અંતર્મુહૂર્તમાં આત્માને પરિણામોનો એવો ઉલ્લાસ પ્રગટે છે જેથી મિથ્યાત્વના ઉદયને રોકી દેવા માટેનું સામર્થ્ય પ્રાપ્ત થાય. અંતરકરણ અને પ્રથમ સમ્યકત્વની પ્રાપ્તિ :
પરિણામોના આવા ઉલ્લાસ દ્વારા અંતે તે મિથ્યાત્વના ઉદયને રોકી પણ દે છે. મિથ્યાત્વના ઉદયને આંતરવો-રોકવો એનું જ નામ અંતરકરણ.
અનિવૃત્તિકરણના એક અંતર્મુહૂર્તમાં આત્મા એવા પેટા અંતર્મુહૂર્તની રચના કરે છે જ્યાં મિથ્યાત્વના એક પણ દલિકનો ઉદય નથી. આ પેટા અંતર્મુહૂર્તને શાસ્ત્રીય ભાષામાં અંતરકરણ કહેવાય. ઉખરભૂમિમાં જેમ એકાદ તણખલું પણ નથી મળતું તેમ અંતરકરણના સમયગાળામાં મિથ્યાત્વનો એકાદ દલિક પણ ઉદયમાં નથી આવતો. - વનમાં પ્રગટેલો દાવાગ્નિ વનને બાળતો બાળતો જ્યાં રણને સ્પર્શે છે, તત્ક્ષણ શાંત પડી જાય છે. બસ, એ જ રીતે અનિવૃત્તિકરણમાં પ્રવેશેલો આત્મા જયાં અંતઃકરણમાં આરૂઢ બને છે, તëણ તેના મિથ્યાત્વનો ઉદય અટકી જાય છે.
અંતરકરણમાં પ્રવેશતાં તેના પહેલાં જ સમયે અનાદિ મિથ્યાષ્ટિ આત્માને ઉપશમ સમ્યકત્વની પ્રાપ્તિ થાય છે. * ત્રિપુરી કરણ :
અંતરકરણનો સમય એક અંતર્મુહૂર્તનો હોય છે. ત્યાં પ્રાપ્ત થયેલું ઉપશમ સમ્યકત્વ પણ એક અંતર્મુહૂર્ત સુધી ટકે છે.
અહીંઆત્મામિથ્યાત્વમોહનીયના પુદગલોનું શુદ્ધિકરણ શરુ કરે છે. જેમ મદિરા બનાવવા માટે કોદ્રવને શુદ્ધ કરવામાં આવે ત્યારે કેટલોક ભાગ પૂરેપૂરો શુદ્ધ બને જે મદિરા બનાવવા માટે ઉપયોગી સાબિત થાય. કેટલોક ભાગ અડધો શુદ્ધ થાય અને કેટલોક તદ્દન અશુદ્ધ જ રહે.
બસ, આ જ રીતે આત્મા મિથ્યાત્વ મોહનીયના પુદ્ગલોનું શુદ્ધીકરણ જ્યારે શરૂ કરે ત્યારે તેના ત્રણ પુંજો તૈયાર થાય છે. શુદ્ધ, અર્ધશુદ્ધ અને અશુદ્ધ. (૧) મિથ્યાત્વના જે પુદ્ગલો તદ્દન શુદ્ધ થઈ ગયાં તેને શુદ્ધપુંજ કહેવાય. (૨) કેટલાંક પુદ્ગલો અડધા શુદ્ધ થયાં અને અડધા
सम्यक्त्वरहस्यप्रकरणम्, गाथा-४