________________
- કીધા આજે ભાવસહિત જિનઆણી, પાળી મોત હણનાર, ધન ,
આજ લગીયમરાજે મુનિના મરણ અનંતા કીધા, આજે ભાત,
GGGGGGGGOGO
ધી રાખતો ન બને, મુહપત્તી વિના એકેય અક્ષર ન બોલવાના દઢ સંસ્કાર એનામાં ન પડે ત્યાં શ્રી ર સુધી એને વડી દીક્ષા પણ ન અપાતી.
આજની પરિસ્થિતિ માટે તો કોને દોષ દેવો ? છે. નિષ્કર્ષ એ આવ્યો કે : ૨ કારણ આવે ત્યારે, મુહપત્તીના બરાબર ઉપયોગપૂર્વક નિરવ + સાર્વજનીન + મિત ર ીિ વચનો બોલવા એ ભાષા સમિતિ છે.
ઉત્તરાધ્યયન સૂત્રમાં ભગવાન મહાવીર દેવે કહ્યું છે કે : कोहे माणे य माया य, लोभे य उवऊत्तया । हासे भय मोहरिए, विगहासु तहेव य ॥ एयाइं अट्ठ ठाणाइं परिवज्जित्तु संजओ ।
असावज्जं मियं काले भासं भासिज्ज पन्नवं ॥ ;િ જ્યારે બોલવાનો અવસર આવે ત્યારે, પ્રજ્ઞાવાન સંયમીએ ક્રોધ, માન, માયા, લોભ, () વીજ હાસ્ય, ભય, વાચાળતા, વિકથા આ આઠ સ્થાનોને ત્યાગીને અસાવદ્ય + અલ્પ વચન વો, શું બોલવા જોઈએ. •
યોગશાસ્ત્ર અને ઉત્તરાધ્યયનની ભાષાસમિતિની વ્યાખ્યામાં શબ્દો ભલે જુદા જુદા 39) વિો દેખાય, પણ બેયનો પરમાર્થ તો એક જ છે. સંયમી ક્રોધાદિથી જ્યારે કોઈપણ વચન બોલે વળે. છે ત્યારે એ નિરવદ્ય, સાર્વજનીન-સર્વહિતકારી હોતું નથી. એમાં સાવઘ પણ આવી જાય, ર, Gી ઘણાને અહિત પણ થતું હોય જ છે. એટલે આ સ્થાન છોડી દેવા જોઈએ. છે આપણે ટૂંકમાં આ આઠેય સ્થાનો વિચારીએ. ૨ (૧) ક્રોધઃ ગમે એટલી સારી-સાચી-હિતકારી વાત પણ જો મનના ક્રોધપૂર્વક બોલવામાં ૨ વિ) આવે તો એ ભાષાસમિતિ ગણાતી નથી. કારણ કે ક્રોધથી બોલાયેલા શબ્દો ભાગ્યેજ કોઈકને તેવી આ સીધી-સારી અસર કરે છે. મોટા ભાગે આવા શબ્દોની અસર ઉંધી જ પડતી હોય છે. આ ૨ બોલનારા પુણ્યશાળી હોય તો સામેવાળા સંયમીઓ/શ્રાવકો ભલે ત્યાં કંઈ ન બોલે, એની ૨) વી વાત સ્વીકારી લે પરંતુ તેઓ ક્રોધી-પુણ્યશાળી પ્રત્યેનો સદ્ભાવ ગુમાવી બેસે એવી શક્યતા વી, આ ઘણી બધી છે. ૬) એટલે જ સંયમીઓ પરસ્પર કોઈને પણ ક્રોધથી તો કંઈપણ કહી શકવા માટે લાયક જ (૨ ી નથી. ()હા ! ગુરુને શિષ્યોના દોષો દૂર કરવા માટે ક્રોધ કરવાની છૂટ છે. પણ એ માત્ર વી. ૨ વચન-કાયાનો જ! મનનો નહિ. કડવા વચન સંભળાવે, મોઢાના હાવભાવ પણ એવા જ
વી વી વી વીર અષ્ટપ્રવચન માતા • (૫૫) વીર વીર વીર વીર વીર
GGGGGGGGGGGGGGGGGGN