________________
એ વાણીમાં તે કાયામાં, સરળ બની મન-વચ-hયાથી, શુદ્ધિવ સ્વામી
ની દિના સ્વામી બના. ધન, ર૯
જે મનમાં તે વાણીમાં, વાણી,
તા છે કે જેમ એ પોતાને લેશ પણ દુઃખ ન પડે એવા પ્રયત્નવાળો હોય છે. એમ પોતાના દ્વારા હો શું કોઈપણ જીવને લેશ પણ દુઃખ ન પડે એવા પ્રયત્નવાળો હોય જ. વી અને માટે જ વિહારમાં, ગોચરીમાં પોતાના પગ નીચે કોઈ નાનકડોય જીવ ચગદાઈ નવી આ જાય એ માટે સંયમી બરાબર નીચે જોઈ જોઈને જ ચાલે. એના ડગલા તે જ ધરતી ઉપર પડે ૨ કે જે ધરતી એની દૃષ્ટિથી પૂત બની ચૂકેલી હોય. અર્થાત્ જે ધરતી ઉપર બરાબર જોયા બાદ ર વી સંયમીને લાગે કે એકેય જીવ નથી, એજ ધરતી ઉપર સંયમી પગ મૂકે. R. એના રોમેરોમમાં એકજ નાદ ચાલે “મારા નિમિત્તે કોઈપણ જીવને લેશ પણ પીડા ન ઉ જ થવી જોઈએ.”
ઉદયરત્ન મહારાજે ગાયું છે ને? “ષકાયને હેતે, પંચ મહાવ્રત લેઈને, પાળશું મન પ્રીતે.” વિશે # આમ એ નક્કી વાત છે કે આ જે ઈર્યાસમિતિ પાળવાની છે. એ પદ્ધયની રક્ષાના એ હેતુથી પાળવાની છે અને તો જ દશવૈકાલિકકારે આપેલું વિશેષણ સાર્થક થાય. છે પણ જો ઘંટાળા રસ્તે સંયમી “પોતાને કાંટો વાગી ન જાય માત્ર એ જ માટે બરાબર વી, ૨ નીચે જોઈ જોઈને ચાલે, આજુબાજુવાળા સાથે કશી વાત ન કરે, ઉતાવળ વિના ધીમે ધીમે એ ચાલે, મેટલવાળા-તુટેલા કાચવાળા રસ્તે પણ એજ રીતે અત્યંત સાવધાન બનીને ચાલે અને ?) વી. જ્યારે કાંટા-પથરા કાચ વિનાના રસ્તે આજુબાજુ નિરીક્ષણ કરતો, સહવર્તી સંયમી સાથે લો
વાતો કરતો ચાલે તો નક્કી માનવું પડે કે એને પોતાનો જીવ જેટલો વહાલો છે, એટલા આ વી ષકાય વહાલા નથી જ. એ સંયમી ષકાયના જીવોને પોતાનાથી અભિન્ન માની રહ્યો નથી તેવી આ જ. અર્થાત્ દશવૈકાલિકસૂત્રકારે જે વિશેષણ બતાવેલ છે તે આ સંયમીએ સિદ્ધ કર્યું નથી. આ
દશવૈકાલિકમાં તો આ સ્થાને લખ્યું છે કે “આવો સાધુ પાપકર્મ ન બાંધે.” આનો અર્થ ? વી, એ જ કે આ વિશેષણ જેણે આત્મસાત નથી કર્યું એ સાધુ તો પાપકર્મ બાંધવાનો જ. વી X (૫) એટલે માત્ર સ્વાર્થ ખાતર, પોતાને કાંટા-પથરા વાગી ન જાય એ ખાતર નીચે છે ૨બરાબર જોઈને ચાલે તોય એ ઈર્યાસમિતિ ન ગણાય. આવું તો સંસારીઓ ય કરે છે. એ ? વિશે લોકો પણ આવા માર્ગ ઉપર જોઈ જોઈને જ ચાલે છે. તો પછી સંયમી અને સંસારીમાં ભેદ વી, શું શું? બેય સ્વાર્થી જ ને? : હા ! કાયમ માટે જીવરક્ષા માટે નીચે જોઈને જ ચાલનારો સંયમી કાંટાળા માર્ગમાં કદાચ વો પોતાની રક્ષાના વિચારવાળો બની નીચે જોઈને ચાલે તોય એને દોષ નથી. કેમકે એ તો વી શું સર્વત્ર આ રીતે જ બરાબર જોઈને જ ચાલે છે.
- કલિકાલ સર્વજ્ઞશ્રીએ આ “કરક્ષાર્થ શબ્દ મૂકીને ખરેખર કમાલ કરી છે. સંયમીનો ;) વીવીવીર વીવીરુ અષ્ટપ્રવચન માતા • (૨૯) વીર વીર વીવીરવી
G
G
G PG"