________________
મુખવાસા વિણ ભાષક ઘાતક ષટ્કાયનો ભાખ્યો, કરૂણાસાગર ભુલથી પણ મુહપત્તી વિના નવિ બોલે. ધન, ૫૯
· જે જગ્યાએ માત્ર સાધુ-સાધ્વીજીઓ સ્થંડિલ માટે આવતા હોય તે પ્રથમ અને જે જગ્યાએ સંસારીઓ સ્થંડિલાદિ માટે આવતા હોય તે દ્વિતીય.
જે સ્વપક્ષ આયાતસ્થાન છે, તે બે પ્રકારે છે. (૧) સજાતીય (૨) વિજાતીય. સાધુઓની અપેક્ષાએ વિચારીએ તો જ્યાં માત્ર સાધુઓ જ આવતા હોય એ સ્વપક્ષ સજાતીય આપાતસ્થાન અને જ્યાં સાધ્વીજીઓ આવતા હોય એ સ્વપક્ષ વિજાતીય આપાત
સ્થાન.
આજ વાત સાધ્વીજીઓની અપેક્ષાએ પણ વિચારી લેવી.
જે સ્વપક્ષ સજાતીય આપાત સ્થાન છે, તે પણ બે પ્રકારના છે. (૧) સાંભોગિક (૨) અસાંભોગિક
જયાં આપણા જેવી જ સમાન સામાચારીવાળા સાધુઓ આવતા હોય એ સ્વપક્ષસાંભોગિક સજાતીય આપાતસ્થાન કહેવાય.
એમાં જુદી સામાચા૨ીવાળા સાધુઓ જ્યાં આવતા હોય ત્યાં સાધુએ સ્થંડિલ ન જવાય. એનું કારણ એ કે બેયની સામાચારી જુદી જુદી હોવાથી બેય પક્ષના અપરિણત આત્માઓ વચ્ચે કલહ થાય, નિંદા-મશ્કરી વગેરે પણ થાય.
પ્રાચીનકાળમાં યોગોહનાદિમાં ઠલ્લે બેસતી વખતે દાંડો, ઓઘો, ત૨૫ણી (પાન્નુ) કયાં કેવી રીતે રાખવા વગેરે વિધિઓ હતી. શક્ય છે કે જુદા જુદા ગચ્છમાં એ વિધિ જુદા જુદા પ્રકારની હોય. એ બધા સંવિગ્ન, શાસ્ત્રાજ્ઞાપાલક હોવા છતાં સામાચારી ભેદ તો હોઈ શકવાનો જ. બે ય પક્ષના અપરિણત સાધુઓ એકબીજાની જુદી જુદી સામાચા૨ી જોઈ કાં તો (૧) ત્યાં જ એક બીજાને ઠપકો આપે કે ‘આમ ન કરાય, આવું કરાય.' (૨) અથવા પોતાના ગુરુ કે વડીલોને કહે કે પેલા ગચ્છના સાધુઓ તો ગોટાળા વાળે છે. (૩) અથવા સામેવાળાની વિધિ એને ગમી જાય, ફાવી જાય તો પોતાના ગચ્છની વિધિ છોડી સામેના ગચ્છની વિધિ કરવા માંડે. અને આમ એક જ ગચ્છમાં જુદી જુદી સામાચારી શરુ થવાથી ર ઘણા વિરોધ-વાંધા ઉભા થાય. (૪) અપરિણત સાધુને પોતાના ગચ્છની સામાચારી બરાબર ન લાગવાથી તે પોતાના આચાર્યાદિ પ્રત્યે અસદ્ભાવવાળો બને.
એટલે બેય ગચ્છો-ગચ્છ સાધુઓ સંવિગ્ન=જિનાજ્ઞાપાલક હોવા છતાંય સામાચારી ર ભેદને કારણે બેય પક્ષના, અપરિણત આત્માઓને આ બધા દોષો લાગવાની સંભાવના છે. (“જેઓને આવા દોષો લાગતા હોય એ અપરિણત છે” એમ સમજી લેવું.)
cil
એટલે જ્યાં ભિન્ન સામાચારીવાળાઓ સ્થંડિલ જતા હોય ત્યાં સ્થંડિલ ન જવું. પણ ર વીર વીર વીર વીર વીર અષ્ટપ્રવચન માતા ૭ (૧૬૦) વીર વીર વીર વીર વીર