________________
તો બારિકાઈથી શોધ, મારગમાં તેમ મુનિ જીવોને, જોઈ જોઈને ચાલે,
નોને જોઈ જોઈને ચાલે. ધન. ૫૮
જેમ વેપારી ખોવાયા રનો બારિકાઇ
विच्छिन्ने दूरमोगाढे णासन्ने बिलवज्जिए । तसपाणबीयरहिए उच्चाराईणि वोसिरे ॥
અર્થ : (૧) અનાપાત-અસંલોક (૨) પર-અનુપઘાતિક (૩) સમ (૪) અમૃષિર (૫) શું વ અચિરકાલકૃત (૬) વિચ્છિન્ન (૩) દૂરાવગાઢ (૮) અનાસન્ન (૯) બિલવર્જિત (૧૦) ત્રસ વો પ્રાણબીજ રહિત.
આવા સ્થાનમાં = ૧૦ ગુણોથી યુક્ત સ્થાનમાં અંડિલાદિ પરઠવવા જોઈએ. વ આ જ પદાર્થને લઈને આવશ્યક નિર્યુક્તિ ગ્રંથમાં ચૌદપૂર્વધર ભદ્રબાહુસ્વામીએ વી. શું પરિઝાપનિકાસમિતિ ઉપર ખૂબ જ વિસ્તારથી નિર્યુક્તિઓ રચી છે. અને સૂરિપુરંદર, Gી ૧૪૪૪ ગ્રંથરચયિતા ભગવાન હરિભદ્રસૂરિજીએ એ નિર્યુક્તિ ઉપર ટીકા રચી છે.
આ સિવાય બૃહત્કલ્પપીઠિકામાં પણ પારિષ્ઠાપનિકા સમિતિનું વિસ્તૃત વર્ણન કરેલ છે. વળી કલિકાલ સર્વજ્ઞ ભગવાન હેમચંદ્રસૂરિજી આ સમિતિની વ્યાખ્યા આ પ્રમાણે દર્શાવે છે હું
કે
की कफमूत्रमलप्रायं निर्जन्तुजगतीतले ।
यत्नाद् यदुत्सृजेत्साधुः सोत्सर्गसमितिर्भवेत् ॥
અર્થઃ કફ-મૂત્ર-મળ વગેરે અશુચિઓ જીવ વિનાની પૃથ્વી ઉપર સાધુ યતનાપૂર્વક વી પરઠવે તે ઉત્સર્ગ સમિતિ કહેવાય.
અહીં “યત્ન” શબ્દથી તમામ પ્રકારની જયણાઓ લઈ લેવાની. (૨) ચાલો, હવે શાસ્ત્રપાઠો જોઈ લીધા બાદ એનું વિસ્તારથી સ્વરૂપ સમજીએ. વિશે ૧) અનાપાત+ અસંલોક સંયમી જ્યાં અંડિલ પરઠને ત્યાં કોઈનું પણ આગમન થતું વિશે
શું હોવું ન જોઈએ. જો એવું કોઈની અવરજવર વિનાનું સ્થાન હોય તો એ અનાપાત કહેવાય. ( જે સ્થાને સંયમી અંડિલ કરે તે સ્થાન પાસે નજીકમાં અવરજવર તો ન જ હોય, પણ વિશે દૂરથી પણ કોઈની દૃષ્ટિ ત્યાં પડતી ન હોવી જોઈએ. જો આવું સ્થાન હોય તો એ અસંલોક વી
શું કહેવાય. ( પ્રાચીનકાળમાં ગામડાઓની બહાર જંગલોમાં આવી જગ્યા સહજ રીતે મળી રહેતી. એ છે વી જગ્યાએ કોઈની અવર જવર પણ ન હોય કે નજીક દૂરથી કોઈનો દષ્ટિપાત પણ ન થતો વો ર હોય. અનાપાત સ્થાન સમજવા માટે આપાતસ્થાન સમજવું જરૂરી છે. ' આપાતસ્થાન બે પ્રકારના છે (૧) સ્વપક્ષ-આપાતસ્થાન (૨) પરપક્ષ-આપાતસ્થાન.
S SSSSSSSSSS GS SS SS S SS
v GGGS GGGGGGGGGGGGGGS
વીર વીર વીર વીર વીર અષ્ટપ્રવચન માતા ૦ (૧૬) વીર વીર વીર વીર વીર છે