Page Text
________________
શોચ • જે દોષો પરમાં દેખીશ હું, પ્રગટશે તે મારામાં, ધર્મદાસના વચન શ્રકૃષી, દોષર્દષ્ટિને ત્યજતા. ધન. ૪૬
નીચો, આડો-અવળો કરવો જ પડે. એ સિવાય એ સ્થાનો સ્પષ્ટ ન દેખાય. એટલે જ માત્ર તળીયું વગેરે ઉપરછલ્લી દૃષ્ટિથી જોઈ લેવામાં તો દુષ્કૃતિલેખન દોષ લાગે.
કેટલાકો વળી પુંજણી ઘડાના અંદરના ભાગોને અડાડીને ઘડો ઉંધો કરીને ખંખેરવાને બદલે માત્ર એના પેટના ખાલી ભાગમાં પુંજણી હલાવી ૨૫ બોલ બોલી દે છે.
જો કદાચ તેઓ એવું માગતા હોય કે “આ ૨૫ બોલ એવો મંત્ર છે કે એ જે વસ્તુ ૫૨ બોલવામાં આવે, તેમાંથી બધા જીવો એની મેળે ભાગી જાય.'' તો આ તેમની ભ્રમણા છે. મહત્ત્વ ૨૫ બોલ કરતાય પ્રતિલેખન-પ્રમાર્જનનું વધારે છે. એના બદલે અહીં તો બોલ જ મુખ્ય બની ગયા. જોવું-પ્રમાર્જવું તો ગૌણ બની ગયું.
(ગ) આજ હાલત વસ્ત્રોના પ્રતિલેખનમાં પણ ઉભી થઈ છે. જેઓ અંધારામાં જ પડિલેહણ કરે છે. તેઓ પ્રતિલેખન શબ્દનો અર્થ જ કંઈક ઉંધો કરતા લાગે છે. ધ્યાનથી જોવું એ પ્રતિલેખન છે. અને અંધારામાં ધ્યાનથી જોવું એ શક્ય ક્યા છે ? “મેં અંધારામાં પ્રતિલેખન કર્યું” એ શબ્દનો અર્થ એવો થાય કે “મેં અંધારામાં વસ્ત્રના બધા ભાગો ધ્યાનથી જોઈ લીધા.’
આ વાક્ય મૃષાવાદ ન કહેવાય ?
એટલે અંધારામાં કે આછા પ્રકાશમાં વસ્ત્રોનું પડિલેહણ એ દુષ્પ્રતિલેખન જ ગણાય. આશ્ચર્ય છે કે કોઈક સંયમી ૨૫ બોલ બોલ્યા વિના પડિલેહણ કરે તો બીજા સંયમીઓ એને ખખડાવે કે “અલા ! બોલ વિના પડિલેહણ કરાતું હશે ? તારું ડિલેહણ રદ ગણાય. અમે ફરીથી પડિલેહણ કરશું.”
પરંતુ એ બોલ કરતાં ય વધારે મહત્ત્વની જે “વસ્ત્રોના દરેક, ભાગો ઉપયોગપૂર્વક નીરખવા’” રૂપ ક્રિયા છે, તે ન કરનારાઓને કોઈ કશું કહેતું નથી. રે ! મોઢું પાછળ, આજુ બાજુમાં હોય અને આગળ હાથ વડે વસ્ત્રનું પ્રતિલેખન કરાય, આંખ કંઈક બીજુ જ જોતી હોય, છતાં હાથમાં ધડાધડ વસ્ત્રો ફરતા જાય..... આ બધી જ અવિધિઓ છે.
અત્યારે દરેક દરેક વસ્ત્રો પ્રત્યેક ભાગ ધ્યાનથી જોવા પૂર્વક પ્રતિલેખન કરનારા મહાસંયમીઓના દર્શન ખરેખર દુર્લભ થઈ ગયા છે. નૂતન દીક્ષિતો પણ જુનાઓની અવિધિ, ઉતાવળ વગેરે જોઈ એજ પ્રમાણે ઘડાતા જાય છે. પ્રતિલેખનની મહત્ત્વની શરતો જેમાં પુરી જ નથી થતી એને જ જાણે કે આજે પ્રતિલેખન તરીકે ઓળખાવાય છે.
શું એવું નથી લાગતું ? કે કાં તો બધું વિધિસર ક૨વાનું શરૂ કરી પ્રતિલેખન નામ સાર્થક કરવું અને નહિ તો પછી પ્રતિલેખન નામ બદલી ધડાધડી, ઝાટકણી, ફેરબદલી એવા કોઈ
વીર વીર વીર વીર વીર અષ્ટપ્રવચન માતા ૭ (૧૫૪) વીર વીર વીર વીર વીર
| SR No. | 005775 |
| Book Title | Asht Pravachan Mata |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Gunhansvijay |
| Publisher | Kamal Prakashan Trust |
| Publication Year | 2006 |
| Total Pages | 328 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 9 MB |