________________
પાપથી, પ્રમાદથી અને કર્મબંધથી ત્રાસેલો સાધુ “સર્વ સમય સાવધાન' હોય છેઃ પળે પળે જાગૃત/સાવધ રહેતી ખિસકોલીની જેમ જ. - આવો સાધુ શરીરથી સજ્જ હોય છે, અને ચિત્તથી સ્વસ્થ. કેમ કે એનું ચિત્ત નિર્મળ હોય છે, નિર્દોષ હોય છે : પેલી માસૂમ ખિસકોલીની જેમ જ એનું વર્તન પણ નિષ્પાપ - મુગ્ધકર હોય છે. -આવો સાધુ સંસારની વિષમતાઓ થકી નિત્ય ભયભીત રહે છે, અને એટલે જ જાગૃત પણ. જે ડરે છે, તેણે જાગૃત રહેવું જ પડે. ગાફેલ રહેવાનો વૈભવ માત્ર નિર્ભયને જ પરવડે. દુનિયાદારી અને સાધુતા વચ્ચેનો મૂળભૂત તફાવત આટલો જ કે સાધુતા પાપથી સદા ડરતી રહે છે, અને દુનિયાદારી પાપના ભયને તડકે મૂક્યા પછી જ જામતી હોય છે. સાચા સાધુને મનમાં અને જીવનમાં પાપ પેસી ન જાય તેની સતત ચિંતા રહે છે. દુનિયાદારી આ બાબતમાં માણસને નિર્ભય થવાનું શીખવતી રહે છે. સવાલ એ થાય કે સાચા સાધુ કેટલા? ખિસકોલીની માફક પળે પળે જાગૃત રહેનારા સાધુ આજે મળે ખરો કે? જે સતત તરીને ચાલવાનો | જીવવાનો ઉદ્યમ સેવતા હોય, એવા કોઈ સાધુજન અત્યારના સમયમાં હોઈ શકે ખરા? આ સવાલનો ઉત્તર શોધવાનો અહીં ઉપક્રમ છે. વાત કરવી છે અહીં એક સાધુચરિત સાધુની. યાત્રા કરવી છે અહીં એક સંતના જીવનની. અને એ રીતે પ્રયત્ન કરવો છે આ સવાલનો ઉત્તર મેળવવાનો, સાચી સાધુતાના સ્વરૂપને પિછાનવાનો. પ્રયત્ન પ્રમાણિક, તો પરિણામ પાકું, એ આશા સાથે પ્રસ્થાન આદરીએ.
મહાવિદેહના વટેમાર્ગ
જગતમાં બે પ્રકારનાં સ્થાનક છે: ધર્મસ્થાનક અને પાપસ્થાનક.
જ્યાં જઈને, બેસીને કે વસીને મનુષ્ય પાપકર્મો કરે તે પાપસ્થાનક. જ્યાં ગયા પછી ધર્મથી અને નીતિથી વિપરીત જ વર્તવાનું સૂઝે તે પાપસ્થાનક. જયાં પુણ્યનો ઉચ્છેદ થાય, અને પાપનો ભારો બંધાતો જ રહે, તેનું નામ પાપસ્થાનક. આવાં પાપસ્થાનો આ સૃષ્ટિમાં સર્વત્ર પથરાયેલાં પડ્યાં છે; એ અસંખ્ય છે, અને વળી નિત્ય વધતાં જ રહે છે.
