________________
દશવૈકાલિકસૂત્ર ભાગ-૪
ચૂલિકા-૧ નિયુક્તિ-૩૬૩-૩૬૪
હવે વાક્યના નિક્ષેપાનો અતિદેશ કરતાં કહે છે
નિ.૩૬૩ ગાથાર્થ : વાક્ય તો પૂર્વભણિત છે. જે કારણથી આમાં ધર્મમાં તિ કરાવનારા વાક્યો છે, તે કારણથી આ ચૂડા ‘રતિવાક્યા’ છે.
S
ટીકાર્થ : વાક્યશુદ્ધિ નામના ૭માં અધ્યયનમાં વાક્ય અનેક પ્રકારવાળું કહેવાઈ ગયું મો છે. ચારિત્રરૂપી ધર્મમાં રતિને ઉત્પન્ન કરનારા વાક્યો આ ચૂડામાં છે. આ કારણથી જ 5 આ રતિવાક્યા ચૂડા કહેવાય છે.
રતિને કરનારા વાક્યો છે જેમાં તે રતિવાક્યા.
वाक्यं तु पूर्वभणितं वाक्यशुद्ध्यध्ययनेऽनेकप्रकारमुक्तं 'धर्मे' चारित्ररूपे 'रतिकारकाणि' रतिजनकानि तानि च वाक्यानि येन कारणेन 'अस्यां' चूडायां तेन निमित्तेन रतिवाक्यैषा चूडा, रतिकतणि वाक्यानि यस्यां सा रतिवाक्येति गाथार्थः ॥
E
અહીં રતિનું કથન સમ્યક્ સહન કરવા દ્વારા ‘ગુણકારિણી આ રતિ છે' એ દર્શાવવા માટે છે. અર્થાત્ જો સારીરીતે સહન કરવાદ્વારા સંયમમાં રિત કરવામાં આવે, તો એ નિ રતિ ગુણકારી બને છે, એ દર્શાવવા જ અહીં રતિનું કથન છે.
न
કહે છે કે
નિ. ૩૬૪ : ગાથાર્થ : ટીકાર્થથી સ્પષ્ટ થશે.
स
ना
इह च रत्यभिधानं सम्यक्सहनेन गुणकारिणीत्वोपदर्शनार्थम् । आह चजह नाम आउरस्सिह सीवणछेज्जेसु कीरमाणेसु । जंतणमपत्थकुच्छाऽऽमदोसविरई हिअकरी त
૩૦ર૬૪
शा
저
ના
यथा नामेति प्रसिद्धमेतत् 'आतुरस्य' शरीरसमुत्थेन आगन्तुकेन वा व्रणेन ग्लानस्य 'इह' लोके 'सीवनच्छेदेषु' सीवनच्छेदनकर्मसु क्रियमाणेषु सत्सु, , જિમિત્યાદ|यन्त्रणं गलयन्त्रादिना 'अपथ्यकुत्सा' अपथ्यप्रतिषेधः 'आमदोषविरतिः' अजीर्णदोषनिवृत्तिः हितकारिण्येव विपाकसुन्दरत्वादिति गाथार्थः ॥
य
य
F
ટીકાર્થ : આ પ્રસિદ્ધ છે કે શરીરમાંથી ઉત્પન્ન થયેલા કે બહારથી આવેલા એવા વ્રણવડે ગ્લાન બનેલાને આલોકમાં સીવન, છેદન વગેરે કર્મો કરાય છે. અને કર્મો વખતે ગલયન્ત્રાદિવડે યંત્રણ કરવામાં આવે છે, (એનું ગળું પકડી રાખવું... વગેરે દ્વારા એ હલે નહિ... એ કરવામાં આવે છે) અપથ્યનો પ્રતિષેધ કરાય છે. અજીર્ણદોષની નિવૃત્તિ
૧૭૫
Er
