________________
न
F ” F
ત
દશવૈકાલિકસૂત્ર ભાગ-૪
અધ્ય. ૯.૩ સૂત્ર-૯-૧૦
वाचं ‘न भाषेत सदा' यः कदाचिदपि नैव ब्रूयात्स पूज्य इति सूत्रार्थः ॥९॥
在
ટીકાર્થ : જે પરાભુખ છે, સામે નથી એના અવર્ણવાદને = નિંદાને જે સદા માટે ન બોલે, તથા જે સામે છે તેને અપકારકરનારી એવી “તું ચોર છે” વગેરે રૂપ ભાષાને જે સદા ન બોલે તથા “આ ખરાબ જ છે” એવી અવધારણવાળી ભાષાને અને શ્રોતાને દુઃખકરનારી એવી મરી ગયેલાનું નિવેદન = કથન કરવાવગેરે રૂપ ભાષાને જે ક્યારેય ન બોલે, તે પૂજ્ય છે.
તથા
अलोलुए अक्कुहए अमाई, अपिसुणे आवि अदीणवित्ती ।
नो भावए नोऽविअ भाविअप्पा, अकोउहल्ले अ सयास पुज्जो ॥१०॥
ગા. ૧૦ : અલોલુપ, અકુહક, અમાયી, અપિશુન, અદીનવૃત્તિ, કોઈને ભાવિત ન કરે, સ્વયં ભાવિતાત્મા ન થાય, સદા અકુતુહલી તે પૂજય.
‘અલોલુપ' આહાર વિષ્વનુષ્ય: ‘અર્બુદ’ ફન્દ્રજ્ઞાનાવિદ્યુહરહિત: ‘અમાથી' कौटिल्यशून्यः 'अपिशुनश्चापि' नो छेदभेदकर्ता 'अदीनवृत्ति: ' आहाराद्यलाभेऽपि शुद्धवृत्ति: ( ग्रन्थाग्रम् ६०००) नो भावयेद् अकुशलभावनया परं यथाऽमुकपुरतो भवताऽहं वर्णनीयः 'नापि च भावितात्मा' स्वयमन्यपुरतः स्वगुणवर्णनापर: I अकौतुकश्च सदा नटनर्त्तकादिषु यः स पूज्य इति सूत्रार्थः ॥१०॥
ચિન
गुणेहि साहू अगुणेहिऽसाहू, गिण्हाहि साहू गुण मुंचऽसाहू ।
न
૧૧૬
'r F
ન
F
शा
शा
स
H
ना
ना
ટીકાર્ય : આહારાદિમાં લોભરહિત, ઈન્દ્રજાળવગેરે કુહકો = કુતુહલોથી રહિત, કપટશૂન્ય, અપિશુન = છેદભેદ ન કરનાર (ચાડી ખાવા દ્વારા કોઈનામાં ટુકડા ન પડાવનાર.) અદીનવૃત્તિ = આહારાદિ ન મળે તો પણ શુદ્ધ ગોચરી જ વાપરનાર (અથવા શુદ્ધપરિણતિવાળો) બીજાને ખરાબ ભાવનાઓથી ભાવિત ન કરે કે “અમુકની આગળ મૈં તારે મારી આ પ્રમાણે પ્રશંસા કરવી...” કે જાતે પણ બીજાની આગળ પોતાના ગુણોનું વર્ણન ક૨વામાં તત્પર ન બને, તથા સદા નટ, નૃત્યકાર વગેરેને વિશે કૌતુકવિનાનો જે હોય તે પૂજ્ય છે.
ય
S
