________________
제
દશવૈકાલિકસૂત્ર ભાગ-૪
અધ્ય. ૯.૩ સૂત્ર
પુરુષવડે લોઢાનાં બનેલા કાંટાઓ સહન કરવા શક્ય છે. કેટલાકો ધનપ્રાપ્તિની ઈચ્છાથી લોખંડના કાંટાઓ = ખીલાઓની પથારી ઉપર શયન પણ કરે છે.
પરંતુ વાણીરૂપી કાંટાઓ સહન કરવા શક્ય નથી.
આવું છે, માટે ફલની અપેક્ષા વિના સ્પૃહારહિત થયેલો છતો જે સાધુ કાનમાં જનારા કર્કશવગેરે વચનો રૂપ કાંટાઓને સહન કરે છે, તે પૂજ્ય છે.
एतदेव स्पष्टयति
मुहुत्तदुक्खा उ हवंति कंटया, अओमया तेऽवि तओ सुद्धरा । वायादुरुत्ताणि दुरुद्धराणि, वेराणुबंधीणि महब्भयाणि ॥७॥
આ જ વાતને સ્પષ્ટ કરે છે.
ગા. ૭ : લોખંડમય કાંટાઓ મુહૂર્તદુઃખવાળા છે, તે પણ સુખેથી ઉદ્ધરી શકાય એવા છે. ખરાબવચનો દુરુદ્ધર છે, વૈરાનુબંધી અને મહાભયવાળા છે.
ना
પણ જે વાણીના દુષ્ટ કથનો છે, તે દુ:ખેથી કાઢી શકાય છે. કેમકે એ મનરૂપી મૈં લક્ષ્યને વીંધી નાંખે છે. તથા વૈરના અનુબંધવાળા છે, એટલે કે તેવાપ્રકારના
શ્રવણથી જે દ્વેષ વગે૨ે થાય, તેના દ્વારા આલોકમાં અને પરલોકમાં વૈરના * અનુબંધવાળા બને છે. આથી જ એ મોટાભયવાળા છે. કેમકે દુર્ગતિમાં પતન વગેરે * મોટા ભયોનું કારણ છે.
न
त ‘મુદ્દતંવાણા’ અલ્પાનવુ:ા મવત્તિ વટના અયોમયા:, वेधकाल एव પ્રાયો દુ:ઘુમાવાત્, તેપ 'તતઃ' જાયાત્ ‘મુન્દ્રા:’ મુસ્લેનૈવોલ્થિયને વરમં ચ યિતે, वाग्दुरुक्तानि पुनः 'दुरुद्धराणि' दुःखेनोद्धियन्ते मनोलक्षवेधनाद् 'वैरानुबन्धीनि ' तथाश्रवणप्रद्वेषादिनेह परत्र च वैरानुबन्धीनि भवन्ति, अत एव महाभयानि, जि कुगतिपातादिमहाभयहेतुत्वादिति सूत्रार्थः ॥७॥
न
:
शा
शा
ટીકાર્થ : લોખંડમય કાંટાઓ અલ્પકાળ દુઃખ આપનારા હોય છે. કેમકે જ્યારે એ કાંટાઓ શરી૨માં વીંધાય ત્યારે જ પ્રાયઃ દુ:ખ થાય. વળી તે કાંટાઓ પણ શરી૨માંથી स સુખેથી કાઢી શકાય છે અને જે ઘા લાગ્યો હોય એને રુઝવી પણ શકાય છે.
ચિ—
समावयंता वयणाभिघाया, कन्नंगया दुम्मणिअं जणंति ।
૧૧૪
有
F
ना
