________________
દશવૈકાલિકસૂર ભાગ-૪ કિ. મી અધ્ય. ૯.૨ સૂત્ર-૫ - કોઈક પ્રેરણા કરે છે તો એ ગુણ છે. તેમાં પણ રોષ કરવાથી પરમાર્થથી તો સંપત્તિનો જ નિષેધ થાય છે. અહીં બરાબરૂપ કરીને આવેલી લક્ષ્મીની પ્રાર્થના અને સ્નેહનો ભંગ કરનારા દશાર વગેરે રાજાઓ ઉદાહરણ છે કે જેઓ લક્ષ્મીહીન બન્યા. તથા તે પ્રાર્થના અને સ્નેહનો ભંગ ન કરનાર, તે લક્ષ્મીથી યુક્ત કૃષ્ણ (સારા અર્થમાં) ઉદાહરણ છે.
अविनयदोषोपदर्शनार्थमेवाहतहेव अविणीअप्पा, उववज्झा हया गया । दीसंति दुहमेहंता, न |
आभिओगमुवट्टिआ ॥५॥ અવિનયનાં દોષોનું દર્શન કરાવવા માટે જ કહે છે.
ગા.૫ : તે જ પ્રમાણે અવિનીત આત્માવાળા ઔપવાહ્ય ઘોડા, હાથીઓ , આભિયોગને પામેલા, દુઃખને અનુભવતા દેખાય છે. ___तहेव'त्ति सूत्रं, 'तथैवेति तथैवैते ‘अविनीतात्मानो' विनयरहिता अनात्मज्ञाः, ૩૫વાદ્યનાં-નાનાવિવ8માનામેતે કર્મવેર ફેલ્યવાહ્ય હયા' શ્વા: ‘જના' હસ્તિના, 1 उपलक्षणमेतन्महिषकादीनामिति । एते किमित्याह-दृश्यन्ते' उपलभ्यन्त एव मन्दुरादौ स्म अविनयदोषेण उभयलोकवतिना यवसादिवोढारः 'दुःखं' संक्लेशलक्षणम् 'एधयन्तः' अनेकार्थत्वादनुभवन्तः ‘आभियोग्य' कर्मकरभावम् ‘उपस्थिताः' प्राप्ता
રૂતિ સૂત્રાર્થ: પા 1 ટીકાર્થ : વિનયરહિત, આત્માને નહિ જાણનારા, ઔપવાહ્ય એવા ઘોડાઓ અને શા હાથીઓ.. ઉપવાહ્ય એટલે રાજા વગેરેના પ્રિય માણસો... તેઓના આ ઘોડાઓ વગેરે શા * કર્મકર = કામ કરનારા છે, એટલે એ ઔપવાધ ગણાય. ના આ ઘોડા-હાથી એ પાડાવગેરેનું ઉપલક્ષણ છે. (અર્થાતું પાડવગેરે પણ લઈ લેવા) ના વ આ જીવો બંને લોકમાં થનાર એવા અવિનયદોષથી ઘાસ વગેરેનું વહન કરનારા, (અને જ
માટે જ) દુઃખને અનુભવતા, નોકરભાવને પામેલા મદ્રાવગેરેમાં દેખાય જ છે. | જે મજુરા = ઘોડાઓને રાખવાનું, ફેરવવાનું સ્થાન. & ધાતુ અનેકઅર્થવાળા હોવાથી અહીં થયઃ = અનુભવન્ત: એમ અર્થ કરેલો છે. જે છે (અવિનયદોષ આ લોકમાં પણ હોય અને પરલોકમાં પણ હોય... એટલે ઉભયલોકવાર્તા કે એ કહ્યો છે. આ લોકમાં અપકીર્તિ, નોકરપણું વગેરે. પરલોકમાં દુર્ગતિ વગેરે.)
=